|
| Syllabus Entry |
Foedera Text |
April 12. Charles K. of France empowers the abp. of Rheims, his chancellor, to grant letters patent for the purposes of the negotiations at Calais. Saint Maixent.
O. x. 763. H. v. p. i. 75. |
Super Tractatubus in Marchiis Calesiae, & de Potestatibus ex parte Franciae.
An. 18. H. 6. Ex Autogr.
Charles, par la Grace de Dieu, Roy de France, a tous ceulx, qui ces presentes Lettres verront, Salus.
Comme pour le Bien de Paix,
Que nous avons tousjours desire & desirons estre faicte entre Nous & nostre Adversaire d'Angleterre,
Nous aions entention de envoier a Gravelingues & es Marches d'environ Kalais, & de fait y envoyons presentement nostre ame & feal Chancellier, l'Arcevesque de Reims, & autres noz Parens & Conseilliers pour convenir & assembler avecques les Gens de nostre Adversaire d'Angleterre, & proceder entre eulx au Bien de la dicte Paix qui est le Souverain Bien,
Et avons sceu que, entre nostre dit Adversaire & nostre Treschere & Tresame Frere & Cousin le Duc d'Orleans, qui est Prisonner en Angleterre des Vint cinq Ans ou a environ, se fait ou doit faire certain Traittie ou Appointement pour la Delivrance ou Eslargissement de nostre dit Frere & Cousin, la quele Nous desirons, & devons desirer, comme tenuz y sommes, tant a la cause de la Proximite de Lignage dont il Nous atient, comme pour ce qu'il a este par si long temps Prisonner pour le fait de Nous, & de la Chose publique de nostre Royaume,
Et pour ce que nostre dit Frere & Cousin, pour sa Deliurance ou Eslargissement, se doubte d'avoir besoing de noz Lettres Patentes, seellees de nostre Grant Seel, a lui necessaires & prouffitables, les quelles Lettres paraventure ne pourroient estre par Nous, en nostre Personne, Commandes a leure, qu'il seroit Besoing de les avoir, pour la Distance du Lieu ou Nous serions, Nous ait fait Requerir que Nos dites Lettres, se besoing en, a Nous plaise Lui donner & accorder,
Savoir faisons que Nous, eue consideracion aux Choses dessusdites, & que Nous avons esperance que nostre dit Frere & Cousin de tout son povoir se emploiera au Bien de la Paix, & pour autres Causes & Considerations a ce Nous mouvans, de nostre certaine science, plaine puissance, & Auctorite Royal, avons Donne & Ottroie, Donnons & Ottroions, par ces Presentes, a nostre dit Chancellier Congie, Licence, Auctorite, & Mandement especial de Ottroier, Donner, & Bailler, en nostre Absence, noz Lettres Patentes Seellees de nostre Grant Seel, necessaires & prouffitables pour la Delivrance ou Eslargissement de nostre dit Frere & Cousin, & telles qui seront advisees & conseillees par nostre dit Chancellier & autres noz Ambaxadeurs, que Nous envoions sur le Fait de la dit Paix, ou par la plus grant Partie d'iceulx,
Et oultre Voulons, Consentons, & Accordons que toutes les dittes Lettres, qui seront Baillees & Ottroiees a nostre dit Cousin, en nostre Absence, par nostre dit Chancellier, & par le Conseil de noz diz Ambaxadeurs, pour la Cause dessus dittes, soient d'autel effect & valeur comme se par Nous & en nostre propre Personne estoient commandees,
Et icelles Lettres, & tout le contenu en icelles Loons, Adprouvons, & Promettons, en Parole de Roy, Tenir, Garder, Entretenir, & Acomplir,
de Point en Point, selon leur Fourme & Teneur.
En Tesmoing de ce Nous avons fait mettre nostre Seel a ces Presentes.
Donne a Saint Maixent le xij Jour d'Auril apres Pasques, l'An de Grace Mille, Quatrecens, Quarante, & de nostre Regne le xviij.
Par le Roy en son Grant Conseil.
A. Naulon.
Sub Magno Sigillo Franciae albi Coloris pendente a Caudâ Pergamenae. |
April 13. Licence to Peter de Monte, prothonotary and papal collector in England, to send the money he has collected for indulgences to the pope by letters of exchange. Windsor.
O. x. 764. H. v. p. i. 76. |
De Indulgentiis Publicandis, & Pecunia transmittenda.
An. 18. H. 6. Franc. 18. H. 6. m. 16.
Rex Omnibus, ad quos &c. Salutem.
Monstravit nobis, dilectus nobis, Petrus de Monte, Prothonotarius Sedis Apostolicae & Collector Sanctissimi Patris nostri Papae in Regno nostro Angliae, qualiter aliàs sibi Licentiam Concessimus quòd ipse Indulgentias praefati Sanctissimi Patris, pro Salute Animarum procurandâ, ac pro Subsidio & Sustentatione Fidei Catholicae, concessas in eodem Regno nostro, Publicare, ac humiles Oblationes Christianorum ibidem Colligere, & eas ad opus ejusdem Sanctissimi Patris Convertere possit,
Quarum quidem Indulgentiarum praetextu certa Monetae Summa recepta existit & collecta, quam Summam, praefatus Petrus, cum omni celeritate, praefato Sanctissimo Patri destinare desiderat,
Quam, tàm pro Honestate suâ, quàm pro Fide quam idem Petrus semper erga Nos gerit & habet, taliter destinare non audet absque speciali Licentiâ nostrâ in hac parte,
Unde nobis humiliter supplicavit ut, consideratis immensis Prosecutionibus & Injuriis, praefato Sanctissimo Patri, per aliquos Perditionis Filios, indebitè & minus justè factis, sibi Licentiam concedere velimus quòd ipse totam Quantitatem dictae Monetae, perantea Collectae & exnunc Colligendae, ubi seu cum quibus existit, per Literas nostras Cambii, praefato Sanctissimo Patri, pro Sustentatione sui Statûs, & Ecclesiae Romanae, ac pro Defensione Fidei Catholicae, solvendo Cambium & alia Deveria in hac parte debita juxta Statuta & Custumas ejusdem Regni nostri Angliae, mittere possit,
Nos,
Praemissa considerantes, ac Supplicationi praedictae favorabiliter inclinati,
Concessimus praefato Petro quòd ipse totam Quantitatem Monetae, sic perantea Collectae & exnunc Colligendae, ubi seu cum quibus existit, per Literas Cambii, praefato Sanctissimo Patri, pro Sustentatione Statûs sui, & dictae Ecclesiae Romanae, ac pro Defensione Fidei Catholicae, solvendo Cambium & alia Deveria in hac parte debita juxta Statuta & Custumas dicti Regni nostri Angliae, mittere valeat & destinare.
In cujus &c.
Teste Rege apud Wyndesore, decimo tertio die Aprilis.
Per Breve de Privato Sigillo. |
June 2. Inspeximus and exemplification of the protestation of Humfrey duke of Gloucester against the release of the duke of Orleans. Kennington.
O. x. 764. H. v. p. i. 76. |
Rationes Ducis Gloucestriae & Protestatio contra Elargationem Ducis Aurialensis.
An. 18. H. 6. Pat. 18. H. 6. p. 3. m. 17.
Rex omnibus, ad quos &c. Salutem.
Inspeximus Tenorem quorundam Avisamenti & Oppinionis, Nobis & Concilio nostro per, carissimum Avunculum nostrum, Humfridum Ducem Gloucestriae, pro Acquietatione suâ, contra Deliberationem sive Elargationem Ducis Aurialensis, per Scripturam, in Articulis Datorum & in Filaciis Cancellariae nostrae residentium, in haec verba,
For As Muche as it liked my Lord to commyte certein Lords, of his Counseil, to dispute the Inconvenientz and the Bon chiefz that myghte falle be the Deliverance and Eslargissement of the Duc of Orlians, and thereupon to bring their Conseytes in Writyng to his
Highnesse, which they have doon; in the which, as me thynkyth, much thyng was omitted, which shuld have made gretly ayeinst his said Deliverance or Eslargissement,
I, Humfrey Duc of Gloucestre, yeve, by Writyng in Articles, myn Advys and Oppinion unto my said Lord and his Counseill, for myn acquitaille ayeinst the Deliverance and Elargissement of the said Duc, as followeth,
First, it is not unknow to my Lord and all his Counseill, as be comune reporte and fame, the Indysposition of my said Lord's Adversarie that he neither hath Wisdom nor Discretion to Governe himselfe, but must be led, for defaut of Naturell Raison, aftur th'entent of theym that have hym for the tyme in Governance; and his Eldest Sonne also in the same wise disposed: Wherefore me thinketh, considering the grete Subtilite and Cauteleux Disposition of the said Duc of Orlians, which is so well know to all my said Lordes Conseil, they shuld never conseille, advise, nor assent to his said Deliveraunce or Eslargissement: for it is to presume that he, beyng so nyghe of the Blode, and of such Discretion as he is named, that the Adverse Partie, by the Advis of the Lordes, with assent of the Three Estates ther, wull yif hym the Governaunce and make hym their Regent; and he, knowyng the disposition here, that he wulde labour to ony Meene of Peas that shuld be worshipfull or profitable to my said Lord, I cannot think it.
Also, it is well knowe the grette Werre and Discention bithuen the Fadur and the Sonne, in the which all the Lordes be now devided; wherefore me thinketh the Departing or Eslargissement of the said Duc nothyng expedient: for, he knowyng the Disposition as is afore, myght make an Union among theym to my Lordes grete hurt, and destruction of his Land, and of all his Subgetts there; which God defend.
Also consydering the grete Charges which my Lorde's Duchie of Normandie hath borne and daily bereth for the Defense of the Roialme of France and of the said Duchie: and so ofte hath sent for Help and Socour, as well by Ambassateurs from my Lordes Conseil, as from the Three Estates there; Whereupon Help and Socour hath be behight hem as well by Writyng as by Mouthe, and if they see, apon that, the Deliverance or Eslargissement of this Duc, and no Rial Armee to Resist the Malice of my seid Lord's Capital Adversarie and of him, what Disposition that Land wull be of is gretely to doute, lest they wold think my said Lord hath abaundon hem; for as for xx. Mil. Marc what puissance it will make to the Saufe Garde of that Land, and for houghe long to the Resistence of his Power, when he is there, they can right well consider, which is likly to be noon other but Losse of Menne and Goode.
Also, it is well knowe to my Lord and all his Counseill that the said Duc of Orlians reputeth my said Lordis Adversarie for his Soveraigne Lord: wherefore and ony Othe may bind a Ligeman in any thing that might be prejudicial or in derogation of his Soveraigne Lord, or his Soveraign Lord wold charge him, on his Ligeaunce and on Payn of forfaiture and confiscation of all his Lyvelod, that he Depart not, bot Abide and doo hym Service, as his true Ligeman and Vassall, whether he will hold and kepe his Othe so to be made to my said Lord, or els obey the Comaundement of his seid Soveraigne Lord, it were good that it were knowen; for as it semyth he shall be rather enclyned to breke the Othe that he shull make to my said Lord, he being Prisoner, than to breke the Othe whiche be nature he is bound to kepe to his seid Sovereigne Lord, and for to leese thereby his Lands and Enheritance.
Also, and the Selees and Obligations, which they wull yeve to my seid Lord for the said Dukes Deliveraunce, be not kept, what seure remedy might be had to my said Lord were good to knowe, lest they wold excuse hem by the colour and Comaundment aforesaid.
Also, it is to consider hough that my Cosyn of Huntyngdon hath Endentyd with my Lord, for a certein Tyme, for the Governaunce of the Duchie of Guyenne, under certein Appointments, as ben expressed in th'Endentures by twix my seid Lord and hym, which be not kept to my said Cosyn; so that of necessite it is like he must come thens: than it is to consider the Alliance made bitwix the said Duc of Orlians and the Erle of Armynak, th'Erle of Foix, and the Lord de la Bret, and all that Part, hough my said Lordis Land ther shall be kept it wer well doon that Foresight and Provision were ordeyned: for I dout not all the Lordes and good Touns wull send and require Help and
Socour, and hough they shall be answered and purveid for it, were good to see, so that my seid Lord lese not his eldist Enheritance.
Also, consideryng that my said Lord hath noon Alliance, that I know of, with ony Prince Cristen, except the King of Portugal, which is right Yonge and Tendre of Age, and also fer from us, though my said Lord wold desire any Alliance with any Prince Cristyn, yf that they see that my said Lord can find noon other meen or chevesaunce to keep ony part of my Lord, of most noble memoire, his Faders Conquest and Enheritance, the which he left hym possessid of, and he Crownyd in the same, but to Deliver or Eslarge him which is like to be oon of his most Capital Enemyes, I can see this noo Mene: for, if any Prince wold Allie with an other, he will see that his Alliance be both Worshipfull and Profitable, and not oonly to his Charge, and be right well advised whom that he wull exclude, but rather include all theym that may Profit hym: Than, consideryng the Peas made between the Dukes of Orlians and of Burgoiane at Calais, hit is not to presume but bothe thoo Dukes, with her Allies and Frends, wul doo her powers to drive us out of that Lond, and they may, which God defend: And also the grete Matiers, which my said Lord hath and daily must have for th'Estate of him and his Roialmes, and specialy for this Nation, in the Chirch, when they have knowlich of the said Duke's Deliveraunce or Eslargissement, what Favour shall be found there, or what may fall thereby, hard is to know; and who wull then Allie with us, I not ayenst us? I dout the most part of all Christendom: And, as touching for his Othe, which he shall make, to yeve any trust thereto, he being Prisoner, what strength it berith I reporte me to the Lawe Civill.
Also, wher diverse of my said Lordy's Kyn and other Lordes, of that side the See, of here Knightly Courage wuld aventure hem for my seid Lordes Right unto the uttermost of her Lyves, and putte hem so ferre that, paraventure by fortune of Werre, and they had ben Prisoners, the said Duke of Orlians shuld mow have quit four or five or hough many as they had ben, which I pray God never falle: yet, sith Werre is but aventure, he is a grete Tresoure if such thyng fille, if there myght noon other Meene be founden, where now they stonde upon their Destruction and they be Take, whom God defend; wherefore, by this Deliverance or Eslargissement, I cannot see nor conceyve what thyng myght falle to my said Lord, but totall Perdition of all that that my Lord his Fadur Whan (whom God assoille) and that my said Lord hath be Possessid and Crownyd of it.
Also, me thynketh it were well doo, sith the grettest parel of the Deliveraunce or Eslargissement of the said Duc of Orlians, if he shuld be Deliveryd or Eslarged, shull falle upon the Landes that my said Lord hath in the Roialme of Fraunce and Duchie of Normandie, as well as to right grete Jupartie of the welfare of all the Lordes and other my said Lord's Servantz and Subgetts there, that it likyd my seid Lord to send and aske for their advis, to th'entent that they might advertise his Highness if theym thought the Deliveraunce or Eslargissement of the said Duc expedient and behovefull or not: for, and he be otherwise Delivered, and the Lordes there with the Land be lost, which God defend, what may all this Roialme crie, and sey, and sorrowfully gruche, when they remember of the pitous and inestimable Losse that ever Land lost, that was my Lord my Brother of most Noble Memory (whom God assoille) my Brother of Clarence, my Brother of Bedford, and many other Dukes, Erles, and Lordes, and many tristy a Knight and Squier, and all for the keeping and defense of thoo Landes: And also what good this Roialme hath spent for the kepyng and defense of thoo Landes: And also what good this Roialme hath spent for the keeping of the said Roialme and Duchie, and it were thus mischieffully Lost, which God defend: Forsoth I trowe it grucched never so sore nor had so grete cause sorowefully to bewaille to see the Worship, that God soe long hath eured him with, to here grete Labour and Charge, shuld so voluntarily be put in likelyhed of total Perdition be Meen of the Deliverance or Eslargissement of the said Duk.
Also, it is not unknowen hough the most Noble Prince, of blessid memorie, my Lordes Fader (whom God assoile) to whom I was Brother, by his Knyghthood, with the assistance of Services of his Kyn, Servants, and Subgettes, Conquered the said Duc of Orlians, and brought hym as his Prisoner into this Lond, and he peisyng so discretely thes grete harmes, parell, and Dangers that
myght falle, and so, were he wer delivered, ordeyned in his Last Will the manere and the fourme hough he shuld be Delyvered, as it sheweth playnly in the said Will.
Wherefore I, Humfrey aforesaid, consideryng a gret part of this Roialme paraventure wold ymagyn or thynk that the Deliverance or Eslargissement of the said Duc, which that toucheth soe nygh my Lord and his Roialmes, wold not be doon, assentid, nor concluded withoutyn myn advis, conseil, or consent, for the which, if any of the said Inconvenientz fill, Men wold arrette upon me to my grete Charge; I PROTEST, for myn Excuse and my Discharge, that I never was, am, nor never shal be Consentyng, Conseiling, nor Aggreyng to his Deliverance or Eslargissement, nor be noon other manere of Meen, which shuld take effect, otherwise than is expressed in my seid Lord my Brother's Last Will (whom God assoille) or els Suerte of so grete Good whereby my Lorde's both Realmes and Subgettis shuld be encreced and easid:
And, for, peraventure aftur my Decesse, I myght be otherwise noised, that my true acquitaill may be knowen, I desire and besyche my seid Lord that it like hym that I may have now this myn Articles of Record under his grete Seel for my Discharge, lest any of thise Inconvenients aforesaid falle or any other by his Meene:
And to th'intent that thise Articles, aforn writyn, shuld shewe of more Record my trewe Acquitaill, I have subscribed hem of myn hand
Homfrey.
Nos autem, Tenorem Avisamenti & Oppinionis praedictorum, de avisamento Consiliariorum nostrorum, necnon & ad Requisitionem praedicti Ducis Gloucestriae, duximus EXEMPLIFICANDUM per Praesentes.
In cujus &c.
Teste Rege apud Manerium suum de Kenyngton, Secundo Die Junii.
Per ipsum Regem & Concilium. |
April 24. Power for William bp. of Rochester, John Sutton, lord of Dudley, sir Thomas Kyryell, lieutenant of Calais, and four others, to conclude a final peace with France, at the approaching convention at Calais. Windsor.
O. x. 769. H. v. p. i. 77. |
Super Tractatu pro Pace cum Adversario Franciae.
An. 18. H. 6. Franc. 18. H. 6. m. 11.
Rex Omnibus, ad quos &c. Salutem.
Cum,
Post Tractatus nonnullos, inter Commissarios & Ambassiatores nostros ex unâ, ac Commissarios & Ambassiatores Adversarii nostri Franciae ex aliâ Partibus, nuper in Marchiis Calesii, de & super Pace Generali inter Nos, Regna Angliae & Franciae, & Dominia nostra alia, ac Adversarium nostrum praedictum, habitos, Conventione tunc habitâ, novit Deus, non nostri ex parte difficiente & dissolutâ,
De avisamento, Reverendissimi Patris, Domini Henrici Cardinalis Angliae, ac Illustrissimae Principis Isabellae Ducissae Burgondiae Consanguineae nostrae, sub certis Modo & Formâ, nova Dieta, videlicet, Quintus Decimus Dies Aprilis, vel ad ultimum Primus Dies Mensis Maii jam instantis, ad Conveniendum in Loco memorato, ex Causis Pacis hujusmodi cum Dei adjutorio concludendae, Appunctuata fuisset, cui, tàm Nos, quàm praedictus Adversarius noster nostros hinc & inde Consensus adhibuimus,
Nos, volentes Dietam hujusmodi in omnibus, sicut decet, votivum sortiri effectum,
De Fidelitate, Circumspectione, & Prudentiâ, Venerabilis in Christo Patris, Domini Willielmi, Dei gratiâ, Roffensis Episcopi, Johannis Sutton Domini de Dudley, Thomae Kyryell Locumtenentis Vlliae nostrae Calesii, Mauritii Bruyn, Militum, necnon Magistrorum, Stephani Wylton, & Willielmi Sprever, Legum Doctorum, ac Roberti Whitingham Armigeri Thesaurarii dictae Villae nostrae Calesii, pleniùs confidentes,
Ad Laudem & Honorem Omnipotentis Dei, & pro vitandâ humani Sanguinis effusione, necnon ut Quieti Subditorum nostrorum per bonum Pacis, opitulante Domino, utiliter sit provisum, ipsos Venerabilem Patrem, Johannem, Thomam, Mauritium, Stephanum, Willielmum, & Robertum, ac Tres eorum (quorum dictum Episcopum unum esse volumus) nostros Ambassiatores, Oratores, Procuratores, Deputatos, & Nuncios speciales, Facimus, Ordinamus, & Constituimus per Praesentes,
Damus itaque, de Consensu & Deliberatione Concilii nostri, & Tenore Praesentium Concedimus, eisdem Am-
bassiatoribus, Oratoribus, Procuratoribus, Deputatis, & Nunciis nostris praedictis, Potestatem plenariam, ac Mandatum generale & speciale, pro Nobis & Nomine nostro, & utriusque nostrorum Angliae & Franciae Regnorum, Domiminiisque, Subditis, Amicis nostris, & aliis Nobis Alligatis, Confoederatis, & Adhaerentibus quibuscumque, infra Marchias praedictas Calesii, vel ibi prope, Locis utique & Diebus ad hoc appunctuatis & appunctuandis, cum praefato Adversario nostro Franciae, sive suis Ambassiatoribus & Commissariis, Oratoribus, Procuratoribus, Deputatis, & Nunciis, Potestatem sufficientem ab eo habentibus in hac parte, Conveniendi, Tractandi, Appunctuandi, Capiendi, & Acceptandi cum eisdem Ambassiatoribus Novum Diem, si oporteat in eodem Loco, pro Conventione fiendâ in ipso Tractatu Pacis prout eis videbitur expedire, & insimul poterunt convenire,
Interessendi etiam & Assistendi in Conventione praedictâ, unà cum dictis Ambassiatoribus & Commissariis dicti Adversarii nostri Franciae, ac & in dictis Loco & Die pro dictâ Conventione acceptatis, & aliis Diebus sequentibus, ipsâ Conventione durante, Communicandi, Negotiandi, cum ipsis Ambassiatoribus & Commissariis dicti Adversarii nostri in Factis & Materiis dictae Pacis Generalis utriusque Regnorum Concernentibus Pacem eandem,
Tractandique, Appunctuandi, Transigendi, Paciscendi, Concordandi, Terminandi, & finaliter Concludendi de Pace hujusmodi Finali, Generali, & Perpetuâ, inter Nos & dictum Adversarium nostrum, pro Nobis, Haeredibusque, Successoribus, & Subditis nostris quibuscumque, ac pro praefatis Regnis, habendâ, ac de & super omnibus Conventionibus, Quaestionibus, Causis, Querelis, Actionibus, tàm realibus, quàm personalibus, Petitionibus, Litibus, Demandis, & Debatis quibuscumque, unà cum eorum Circumstantiis, Emergentibus, Dependentibus, & Connexis, inter Nos, & dictum Adversarium nostrum qualitercumque pendentibus, exortis, sive motis, vel movendis,
Et insuper Tractandi & Appunctuandi, cum dictis Ambassiatoribus dicti Adversarii nostri, aut aliis quibusvis Personis, Potestatem in hac parte sufficientem habentibus Conveniendi, de & super Treugis seu Guerrarum Abstinentiis, tàm Generalibus, quàm Particularibus, per Terram, per Mare, seu per Aquas, pro Nobis, Regnis, Terris, Patriis, Dominiis, Subditis, Vassallis, Amicis, Alligatis, & Confoederatis nostris quibuscumque, ac Treugas, seu Guerrarum Abstinentias hujusmodi, sic capiendas & concordandas, per omnia Regna, Terras, & Dominia nostra Proclamare & Proclamari faciendi, & pro debitâ, firmâque Custodiâ earumdem Treugarum Faciendi, Ordinandi, & Deputandi tot & tales Conservatores & Judices, tàm generales, quàm speciales, & in tanto numero, prout ipsis Ambassiatoribus, Oratoribus, Procuratoribus, Deputatis, & Nunciis nostris supradictis meliùs videbitur expedire,
Ac universa & singula, quae per eosdem in omnibus & singulis Praemissis vel aliquo Praemissorum appunctuari, concludi, seu concordari contigerit, Firmandi, Roborandi, & per fidei interpositionem & Juramentum, etiam ad Sancta Dei Evangelia in Animam nostram Praestandum, Assecurandi,
Ac de & super eisdem & quolibet eorumdem Concedendi, Dandi, Faciendi, & Expediendi omnes & omnimodas Securitates, Cautiones, Promissa, Obligationes, ac Literas sigillatas, quae talem tantámque vim, auctoritatem, effectum, & vigorem habere volumus, ac si Nos, in Personâ nostrâ, ea faceremus,
Ac generaliter, omnia & singula Faciendi, Excercendi, & Expediendi quae in Praemissis & circa ea necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, etiam si majora sint aut forent superius expressatis, & talia quae, de sui Natura, Mandatum exigant speciale, & quae Nos ipsi facere possemus si personaliter praesentes essemus,
Promittentes, bonâ Fide, & in Verbo Regio, Nos Ratum, Gratum, ac Firmum, & Stabile perpetuò habituros quicquid, in Praemissis aut aliquo Praemissorum, per praedictos Commissarios, Ambassiatores, seu Deputatos nostros, Septem, Sex, Quinque, Quatuor, aut Tres ex eis (quorum praefatum Episcopum unum esse volumus) Appunctuatum, Conventum, Conclusum, seu Concordatum fuerit, & quòd omnia & singula, sic Appunctuata, Conventa, Conclusa, seu Concordata, absque dolo, fraude, vel malo ingenio pro parte nostrâ, ac quantum ad Nos spectabit, exequemur, & exequi faciemus, ac quòd super eisdem Dabimus Literas nostras Confirmatorias Magno Sigillo nostro sigillatas,
In cujus &c.
Teste Rege apud Castrum suum de Wyndesore, xxiv Die Aprilis.
Per Breve de Privato Sigillo. |
May 2. Power for the same persons to conclude a truce for two years. Kennington.
O. x. 769. H. v. p. i. 78. |
De Tractando super Treugis.
An. 18. H. 6. Franc. 18. H. 6. m. 14.
Rex, Venerabili in Christo Patri, Episcopo Ruffensi, ac, dilectis & fidelibus suis, Thomae Kiryell Militi Locumtenenti Villae nostrae Calesii, Johanni Sutton Militi Locumtenenti Castri ejusdem Villae, Magistro Stephano Wylton, & Magistro Willielmo Sprever, in Legibus Doctoribus, & Roberto Whityngham Thesaurario Villae nostrae praedictae, Salutem.
Sciatis quòd Nos, de Fidelitate, Circumspectione, & Industriâ vestris pleniùs confidentes, Vobis, Quinque, Quatuor, Tribus, & Duobus vestrûm Committimus Vices nostras, & plenam, Tenore Praesentium, Damus Potestatem, ac Mandatum speciale ad Tractandum, Communicandum, Appunctuandum, & Concludendum Treugas, seu Abstinentias Guerrarum Generales, cum Ambassiatoribus Adversarii nostri Franciae, ac speciales, cum Ambassiatoribus illius qui se dicit Ducem Burgundiae, vel cum aliis ad hoc sufficientem Potestatem habentibus, si hujusmodi Treugae, seu Guerrarum Abstinentiae vobis offerantur, duraturas pro Duobus Annis vel circa, in & pro Patriâ Picardiae & Marchearum ibidem,
Et ideò vobis Mandamus quòd circa Praemissa diligenter intendatis, ac ea faciatis & exequamini in formâ praedictâ,
Et Promittimus, bonâ Fide, & Verbo Regio, Nos Ratum, Gratum, & Stabile habituros totum & quicquid per Vos, Quinque, Quatuor, Tres, vel Duos vestrûm, Actum, Gestum, sive Factum fuerit in Praemissis.
In cujus &c.
Teste Rege apud Manerium suum de Kenyngton, secundo die Maii.
Per Breve de Privato Sigillo. |
May 8. Safe conduct for sir Arnald de Ghent, Peter de Renisse, and Cornelius Baroen, secretary of the count of Holland, commissioners from the council of Holland, Zealand, and Friesland. Westm.
O. x. 769. H. v. p. i. 78. |
Pro Commissariis Hollandiae.
An. 18. H. 6. Ibid. m. 18.
Rex, per Literas suas Patentes, usque Festum Omnium Sanctorum proximò futurum duraturas, suscepit in Protectionem, Tuitionem, & Defensionem, ac salvam Gardiam suas speciales, Arnaldum de Ghent Militem, Petrum de Reuisse Decretorum Doctorem, & Juris Civilis Bacalarium, & Cornelium Baroen Secretarium Comitis Holandiae, Commissarios Concilii Holandiae, Selandiae, & Frisiae, & Regnum suum Angliae, cum Servitoribus & Familiaribus suis usque ad Numerum Triginta Personarum, vel infra, ac cum Bonis, Rebus, & Hernesiis suis licitis quibuscumque, tàm per Terram, quàm per Mare & Aquam, equestrè, vel pedestrè, de Die, vel de Nocte, veniendo, ibidem morando, stando, & perhendinando, & exinde ad partes suas proprias, cum Bonis, Rebus, & Hernesiis suis licitis quibuscumque, absque Impetitione, Impedimento, vel Perturbatione quacumque, revertendo, & redeundo, Marquâ, Contromarquâ, seu Reprisaliâ non obstantibus;
Proviso semper quòd praedicti Arnaldus, Petrus, & Cornelius, & secum Comitantes, se erga Regem & Populum suum benè & honestè gerant & habeant, & quicquam quod, in Regis contemptum vel praejudicium aut Populi Regis praedicti Dampnum cedere valear, non faciant nec attemptent quovis modo.
Teste Rege apud Westmonasterium, octavo die Maii.
Per ipsum Regem & Concilium. |
May 11. Commission to sir Hertong Van Clux and William Swan, to renew with the Emperor the treaties with the late Emperor Sigismund. Westm.
O. x. 769. H. v. p. i. 78. |
Super Foedere cum Imperatore Renovando.
An. 18. H. 6. Ibid. m. 14.
Rex, Dilectis & Fidelibus suis, Hortongo Van Clux Militi, & Willielmo Swan in Legibus Licentiato, Salutem.
Cùm nuper, inter Romanum Imperium & Regnum nostrum Angliae, tempore Cristianissimorum Principum Sigismundi Imperatoris ejusdem Imperii, & Triumphalis memoriae, Progenitoris nostri, Angliae & Franciae Regis, pro firmiori Ecclesiae Unitate, Christique Fidelium Pace tranquiliori, ac Subditorum
Quiete eorumdem Imperii & Regni, Liga Amicitiáque realis & perpetua, accuratissimis Laboribus, appunctuata, conclusa, habita, & firmata existat, ac pleno consensu Illustrium Principum Sacri ejusdem Imperii Electorum roborata Sigillis, Auctoritate Parliamenti ejusdem Regni nostri Angliae solempniter approbata, ut Ipsa, inviolabili observatâ Stabilitate, indissolubiliter perseveret,
Vobis, de quorum Fidelitate & Industriâ plenam fiduciam optinemus, Mandamus, quatinus verum ejusdem Ligae, Mandato nostro, legitimè Transsumptum, Confratri nostro, Romanorum Regi ostendatis, & Eum, virtute ejusdem, Nomine nostro, pro Nobis, & dicto Regno nostro rogetis & debitè requiratis, ut Ligam & Amicitiam praedictam Ratam Gratámque habere velit, & pro Se, ac dicto Imperio, suis vigore & robore stabilitam, secundùm vim, formam, & effectum ipsius Ligae antedictae, quodque vos idem, pro Nobis, & eodem Regno nostro, vice nostrâ debitè faciatis,
Prmittimus enim, in Verbo Regio, Nos Ratum, Gratum, Firmum, & Stabile habituros totum & quicquid, Nomine nostro, feceritis in Praemissis.
In cujus &c.
Teste Rege apud Westmonasterium, undecimo die Maii.
Per Breve de Privato Sigillo. |
May 19. Power for the same commissioners to treat with Theodoric abp. of Cologne. Windsor.
O. x. 770. H. v. p. i. 78. |
De Communicando & Tractando cum Archiepiscopo Coloniae.
An. 18. H. 6. Ibid. m. 15.
Rex omnibus, ad quos &c. Salutem.
Sciatis, quòd Nos,
De Fidelitate, Prudentiâ, & Circumspectionis Industriâ, Dilectorum & Fidelium nostrorum, Hertongi Van Clux Militis, & Willielmi Swan in Legibus Licentiati, plenariè confidentes,
Ipsos, conjunctim, & divisim, ad Tractandum, Conveniendum, & Concludendum cum, Reverendissimo in Christo Patre & Domino, Theodorico, Dei gratiâ, Sanctae Coloniensis Ecclesiae Archiepiscopo, Sacri Romani Imperii per Italiam Archicancellario, Westfaliae & Angariae Duce, aut cum Deputato, seu Deputatis ejusdem sufficientem Potestatem ad hoc habente, vel habentibus, de & super quibuscunque Ligis, Amicitiis, mutuis Subventionibus, inter Nos, Ligeos, Subditos, & Vassallos nostros, Regna, Terras, & Dominia nostra quaecunque, ex unâ parte, & dictum Reverendissimum Patrem Archiepiscopum, & Vassallos suos, Terras & Dominia sua quaecumque, ex alterâ, ad Vitam nostram & ipsius Archiepiscopi praedicti ineundis,
Ac super hoc Juramentum Praestandum, & specialiter Tractandum, Paciscendum, & finaliter Concordandum cum eodem Reverendissimo in Christo Patre Archiepiscopo supradicto, Deputato, seu Deputatis suis, de & super Homagii ac Fidelitatis, in ea parte, Sacramento per praefatum Archiepiscopum, alium, vel alios, ipsius Nomine ad hoc sufficienter & legitimè Deputatum sive Deputatos, Nobis faciendo & praestando,
Ipsiúsque Homagii ac Fidelitatis in ea parte Sacramentum, per dictum Archiepiscopum, seu alium, vel alios ipsius Nomine, ut praemittitur, Nobis faciendum & praestandum, Vice & Nomine nostris, Admittendum, Recipiendum, & Acceptandum, cum omnibus Capitulis & Clausulis ad hujusmodi Sacramentum Fidelitatis debitis, & exhiberi solitis & consuetis,
Ac pro Homagio & Fidelitate hujusmodi, Nobis faciendis & praestandis, certam Provisionem sive Pensionem annuam pecuniariam, quae dictis Hertongo & Willielmo, seu eorum alteri, rationabilis & congrua videbitur, dicto, Reverendissimo in Christo Patri Coloniensi Archiepiscopo, in locum & loco Feudi, certis Loco & Terminis, per ipsos Hertongum & Willielmum Nuncios, Commissarios, & Deputatos nostros hujusmodi, seu eorum alterum, limitandis, pro Nobis, & Nomine nostro, Constituendum & Concedendum, durante Vitâ nostrâ, & ipsius Reverendissimi Patris, Coloniensis Archiepiscopi, solvendam,
Necnon super quibuscumque Articulis, quantumcumque specialibus, qui Ligas, Amicitias, mutua Subventiones & Auxilia, Homagii & Fidelitatis Sacramentum, & Provisionem, sive Pensionem supradictam, concernere poterunt quovis modo, cum eorum Incidentibus, Emergentibus, Dependentibus, & Connexis,
Ac quae sic Tractata, Conventa, & Concordata fuerint, cum omni Securitate debitâ, requisitâ, & honestâ in hoc Casu, Nomine nostro, Firmandum,
Consimilemque Securitatem a dicto Reverendissimo Patre Coloniensis Ecclesiae Archiepiscopo, Procuratore, sive Nuncio, seu Deputato, sive Deputatis dicti Reverendissimi Patris, Archiepiscopi, pro Nobis, & Nomine nostro, Petendum, Stipulandum, & Recipiendum,
Et generaliter omnia alia & singula Faciendum, Gerendum, & Exercendum, quae in Praemissis vel circa ea seu aliquo Praemissorum necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, & quae qualitas & natura hujusmodi Negotii exigunt & requirunt, & quae Nosmetipsi facere possemus si personaliter interessemus, etiam si talia forent quae Mandatum exigent quantumlibet speciale,
Nostros legitimos & indubitatos Procuratores, Commissarios, Deputatos, & Nuncios speciales Fecimus, Creavimus, & Constituimus, Facimus, Creamus, & Constituimus per Praesentes,
Promittentes, bonâ Fide & in Verbo Regio, Nos Rata & Grata perpetuò habituros totum & quiquid per dictos Hertongum & Willielmum, Procuratores, Deputatos, & Nuncios nostros, seu eorum alterum in hac parte, Actum, Gestum, seu Procuratum fuerit in Praemissis, & singulis Praemissorum.
In cujus &c.
Teste Rege apud Castrum suum de Wyndesore, decimo nono Die Maii.
Per ipsum Regem. |
June 22. Exemption from custom for 35 casks of wine belonging to the duke of Orleans. Windsor.
O. x. 771. H. v. p. i. 79. |
Pro Duce Aurealensi.
An. 18. H. 6. Claus. 18. H. 6. m. 3.
Rex Collectoribus Trium Solidorum de Dolio, & Duodecim Denariorum de Libra, in Portu Civitatis nostrae Londoniae, Salutem.
Mandamus vobis quòd, carissimum Consanguineum nostrum, Ducem Aurealensem Triginta & Quinque Dolia Vini, ultra alia Vina eidem Consanguineo nostro aliàs pertinentia, non Custumata, liberè & absque Custuma inde ad Opus nostrum capienda, habere permittatis:
Velimus enim vos inde in Compoto vestro erga Nos exonerari.
Teste Rege apud Castrum suum de Wyndesore, xxij die Junii.
Per Breve de Privato Sigillo. |
June 25. The K. promises to include the duke of Brittany expressly in any treaty with France. Windsor.
O. x. 771. H. v. p. i. 79. |
Ad Ducem Britanniae.
An. 18. H. 6. Franc. 18. H. 6. m. 19.
Henry, par la Grace de Dieu, Roy de France & d'Angleterre, a, nostre Treschier & Tresame Oncle, le Duc de Bretaigne, Salut & Dilection.
Pour ceo que cognoissons clerement le parfit desir, que tous temps avez eu, & avez, au Bien de Paix Generale, entre Nous, & nostre Adversaire de France, & comment souventeffoitz vous estez offert de vous y Emploier, & Travalier, & Exposer pour celle cause largement de vestre, dont Nous sommes trescontens, & vous en mercyons de tout nostre Cueur tresaffectueusement,
Nous,
En ensuiant le Traictie de la Paix Final, & ceo que autresfoiz vous avons escripte, s'il plaist a Dieu nostre Benoit Creatur, vray Prince de Paix, que Paix Generale puist estre trouve & conclue entre Nous, d'une part, & nostre dit Adversaire de France, d'autre part,
Vous Promettons, par cez Presentes, que en serez participant, & ou Traictie d'icelle Paix vous, & voz Paiis, Terres, Seignouries, Vassaulx, & Subgettz, serez expressement comprins a vestre Bien & a vestre Honneur, selon vestre Estat, & ainsi que a tel Prince appartient, come raison est.
Donne en nostre Chastell de Wyndesore, le Vintein quiesme Jour de Juing, l'An de Grace Mille, Quatrecens, & Quarante, & le xviij de nostre Reigne.
Per ipsum Regem. |
June 28. Confirmation of grants of Eleanor Q. of England, and K. Richard [I.], to the convent of Silva Majori [la Seauve Majeure] in Aquitain. Westm.
O. x. 772. H. v. p. i. 79. |
Pro Monasterio Silvae Majoris, Confirmatio Cartarum.
An. 18. H. 6. Vasc. 18. H. 6. m. 2.
Rex Omnibus, ad quos &c. Salutem.
Sciatis quòd INSPEXIMUS quoddam VIDIMUS sive TRANSSUMPTUM, sub nomine Thomae Rampston Militis Senescalli Acquitaniae confectum, Sigilloque Officii sui consignatum, in haec verba,
Thomas Rampston Miles Senescallus Aquitaniae, pro Altissimo & Potentissimo Principe & Domino, Domino Johanne Comite de Huntingdon & d'Ivre, Locumtenente Generali & Gubernatore Ducatûs Aquitaniae, Admirallóque Angliae, Hiberniae, & praedictae Aquitaniae, pro, Serenissimo & Illustrissimo Principe & Domino nostro, Domino Henrico, Dei gratiâ, Angliae & Franciae Rege, Universis & singulis, praesentes Literas inspecturis, visuris, lecturis, & etiam audituris, Salutem, & Praesentibus dare fidem.
Noveritis quód, Anno, Die, & Mense infrascriptis, in Judicio in Castro Regis Uumbr. Burdegaliae, circa Horam Tertiam, Nos, pro Tribunali sedentes, Tenuimus, Vidimus, Palpavimus, & Inspeximus, ac Perlegi & Publicari altâ voce seu inspici fecimus coram Nobis, per Clericum Publicum ac Scribam comunem Curiae nostrae, Duas Patentes Regias Literas, in Pargameno scriptas,
Unam (videlicet) Serenissimae & Inclitissimae Dominae Alienorae, quondam Reginae Angliae, Ducissae Normanniae & Aquitaniae, Comitissae Andegaviae,
Aliam verò Serenissimi & Inclitissimi Principis Richardi, condam Regis Anglorum, Ducis Normannorum & Aquitannorum, Comitis Andegavensis,
Suis Magnis Sigillis cum Cerâ viridi impendenti sigillatas, non Vitiatas, non Cancellatas, non Abolitas, nec in aliquâ earum parte Suspectas, sed prorsùs omni Vitio & Suspicione, ut prima facie aparebat, carentes, prout ex earumdem Tenore clarè legebatur,
Nobis, pro Parte, Reverendi in Christo Patris, Domini G. Abbatis Monasterii & Conventûs Ecclesiae beatae Mariae Silvae Majoris, eas Publicari, Transcribi, & in hac formâ publicâ reddigi, per Modum Publici Vidimus seu Transsumpti, sibi fieri atque tradi petentium & requirentium, Auctoritate nostrâ ordinariâ & de certo, adeò ut, in singulis agendis, sicuti dictis veris Originalibus, plena fides adhibeatur, praesentatas,
Quarum quidem Patentium Literarum Tenor, de verbo ad verbum, unius post alium, sequitur in hunc modum,
Alienor, Dei gratiâ, Regina Angliae, Ducissa Normanniae & Aquitaniae, Comitissa Andegaviae, Archiepiscopis, Episcopis, Abbatibus, Comitibus, Vicecomitibus, Baronibus, Senescallis, Justiciariis, Praepositis, Ministris, & omnibus Fidelibus suis, Salutem.
Cum olim, tempore, inclitae memoriae, Domini Henrici, Illustris Anglorum Regis, Viri nostri, Monasterium Silvae Majoris a Nobis & ab Ipso pariter sub Regiâ esset Protectione susceptum, & per Privilegium speciale immunitates eidem & Libertates indultae, contigit, sicut Domino placuit, tàm eundem illustrem Regem quàm Richardum Filium nostrum, qui Regni post eum obtinuit Principatum, in Confessione bona Cursum Vitae hujusmodi transitoriae terminare, unam cùm Divina Clementia Nos Superstitem reservâsset, & necesse haberemus Partes adire Vasconiae, sicut pro comuni Statu & Utilitate Patriae trahebamur, divertimus ad Monasterium illud, & didicimus Testimonio Virorum Illustrium, & etiam oculatâ fide prospeximus quòd Locus ille Sanctus erat, & tàm in Capite quàm in Membris Famâ & Religione insignis,
Cumque Sacris Monachorum loci illius Orationibus studuissemus Nos & utriusque Regis Animam commendare, reductum est Nobis ad Memoriam quòd in multis essent nostro & eorumdem Regum Privilegio praemuniti, quae omnia, pro Salute nostrâ & Progenitorum nostrorum, ad Laudem Divini Nominis, liberaliter approbamus, & praecepimus, per Instrumentum Autenticum, innovari a quocumque de Genere nostro, qui Terrae illius Dominium tenuisset, eis Concessa vel Indulta fuisset, eis Concessa vel Indulta fuissent:
Concedimus igitur praedicto Monasterio totam Justitiam & quicquid Duces Aquitaniae in Terra vel in Rebus eorum habere debebant, sicut & Praedecessores nostri, ut ex inspectis diligentiùs eorum Privilegiis manifestè cognovimus, Concesserunt; ita quòd Locus eorum, & Populus ibi habitans, ab omni Laicali
Potestate sit penitus absolutus, ut nemo ibi Comes, Vicecomes, Praepositus, Vicarius, Miles, nullaque prorsùs Persona quicquam Juris, vel Advocationis, seu Dominationis sibi audeat vendicare, nec violentiam cuilibet inferre, nec Theloneum nec Vadimonium capere, non Judicium aut Justitiam justè vel injustè absque Assensu Abbatis & Conventûs ibi exercere, nullamque omninò Calumniam agere; sed, si quid fuerit Corrigendum, ad Monachos vel ad quos ipsi voluerint referatur.
Quicumque autem illuc Fugiens pervenerit, nemo intra Terminos Salvitatis illius praesumat illum insectari; in omnibus quoque, quaecumque Silvae Majoris Monachi in toto Ducatu Aquitaniae possident, Comitale Jus, & Justitiam ad Duces Aquitaniae pertinentem, Monachi imperpetuùm habeant; set & quicumque huic Loco & Comitali Feodo aliquid rationabiliter contulerit, Monachi illud semper allodialiter possideant.
Si quis verò Salvitatem Silvae Majoris aliqua temeritate violaverit, Nongentos Solidos in Poenam ipsi Ecclesiae persolvat, & Dampnum illatum reddat.
Insuper etiam omnes Peregrini, & quicumque ad Orationem vel Mercatum, aut rogati ab Abbate vel a Monachis, illuc venerint, sive sint Milites, sive Rustici, sive Mercatores, vel quilibet alii Homines, in totâ viâ, eundo & redeundo, sint Securi.
Concedimus etiam eidem Loco Septimanale Mercatum, & annualem Feriam in Festo Omnium Sanctorum, & sollempnes Nundinas Octo vel Quindecim Dierum in Revelatione beati Geraldi, quae celebratur Quarto die ante Nativitatem Sancti Johannis Baptistae, & Mercatoribus illuc venientibus per totam Terram nostram Securitatem.
Set hoc perpetuâ Stabilitate Concedimus Abbati Silvae Majoris, ut quocumque, ad Curiam nostram veniendo, & quamdiu Nobiscum commorari voluerit, omnes sibi suisque necessarios Sumptus ab Expensis nostris habeat.
Concedimus, insuper, praedictis Monachis ut, singulis Annis, liceat eis per Suarannam Fluvium Navigio transvehere, quo libuerit, Decem Modios Salis, pro adquirenda Annona caeterisque sibi Necessariis, absque omni Consuetudine,
Similiter eisdem Monachis Concessimus ut, si quis apud Voias vel Burdegalam, & in aliis Locis quae ad Nos pertinent, Sepias vel quoslibet alios Pisces, Vinum, Annonam, Pannos, Metalla, sive quaelibet alia suis usibus Necessaria emerint, vel perinde deduxerint, nullam inde Consuetudinem reddant.
Controversiam, quae inter Monachos Silvae Majoris & Bernardum Descoraz & Fratres ejus Gualardum & Robertum fuerat, sic ut in praesentia, inclitae recordationis, Henrici Regis Anglorum ventilata fuit & terminata, Nos Ratam habemus, & Confirmamus,
Concedimus etiam & Confirmamus Imperpetuùm eidem Monasterio Domum de Bellofonte, quam olim Canonici possidebant, qui semetipsos & Domum ipsam jam dicto Monasterio contulerunt; volentes & praecipientes ut Monachi saepedicti Monasterii supradicti Domum & Locum de Arcolea & de Monte Lauri, cum omnibus Pertinentiis suis, cum concessâ eis superiùs Libertate, Jure perpetuo inconcussè possideant.
Generaliter autem quaecumque praescripti Monasterii Fratres in toto Ducatu Aquitaniae nunc possident, vel in futurum, auctore Deo, poterint adipisci, salva eis omni tempore & penitùs libera Imperpetuùm Concedimus & Confirmamus; Statuentes etiam & perpetuâ Constitutione Decernentes, ut nullus unquam Hominum vel Burgensium suorum ad cujuslibet alterius Judicium ab eis appellare vel clamare praesumat, nec ipsos Homines vel Burgenses, contra eorumdem Monachorum Voluntatem, Burdegalenses Cives recipere audeant Judicandos; set neque Burgenses praedictae Salvitatis vel Homines eorum aliquis ad expeditionem aliquam seu ad Arma aliquathenus compellat, aut eosdem Homines sive Burgenses, eisdem Monachis invitis, retinere, vel receptare, Arraiare, aut in Causam, aliquâ occasione, sive Pacis optentu, sive qualibet aliâ novâ Institutione, aliquis trahere vel compellere praesumat; set, si quid aliquis, sive Ministrorum nostrorum, sive quislibet alius, habet adversus eosdem Homines (Querimoniam (videlicet) vel Causam aliquam) in Manu Abbatis vel Monachorum accipiat Justitiam.
Haec, ut suprascripta sunt, omnia eidem Monasterio & Fratribus ibidem Deo Servientibus Confirmamus, & Volumus salva & illibata imperpetuùm permanere; Praecipientes omnibus Senescallis, Praepositis, & Ballivis nostris, tàm praesentibus, quàm futuris, ut ea omnia omnesque Libertates & Concessiones universas, tàm a Nobis, quàm a Praedecessoribus nostris, praefato Monasterio Indultas, ut ipsi inviolabiliter observent,
& districtè faciant ab omnibus observari, & ubicumque Res praedictae Ecclesiae fuerunt pro Posse suo custodiant, nec illis Injuriam aliquam vel Violentiam inferant, neque ab aliquibus inferri permittant.
Ad haec eisdem Monachis, praesentis Privilegii Annotatione, Concedimus, ut ipsi & eorum Homines honerent Naves suas in Dordoniâ vel Garamâ, ubicumque voluerint (dùm tamen inde Consuetudinem antiquam exsolvant) & sint ab omni novâ impositione Liberi & Immunes, praesertim cum ab, Illustris recordationis, Richardo, Filio nostro inclito, quondam Rege Anglorum, & Othone Nepote nostro, dùm Comitatum regeret Pictavensem, per specialia Indulta, quae Vidimus, Immunitatem istam meruerint optinere.
Hujusmodi Privilegii Testes sunt,
Hel. Burdegalensis Archiepiscopus,
Henricus Episcopus Xanctonensis,
Bernardus Episcopus Lecturiensis,
Stephanus Decanus Burdegalensis,
Gasto Comes Bigorietanus & Vicecomes Bearn.
Ramundus Bernard de Rouman Senescalcus,
Guisardus de Didonia,
Amalumus de Blancafort,
Axguelinus Wlmer de Lesparra,
Petrus de la Mota,
Humbertus de Foiz,
Arnaldus Ramundi de Tartas,
Radulphus de Faia,
Gaufridus de Blania,
W. Segrym de Rioncio.
Actum est hoc Burdegaliae Anno ab Incarnatione Domini M. C. xc. viij. per Manum Rogeri Notarii nostri, Kal. Julii.
Ricardus, Dei gratiâ, Rex Anglorum, Dux Normannorum & Aquitanorum, Comes Andegavensis, Hel. Burdegalensi Archiepiscopo, & omnibus Episcopis, Abbatibus, Comitibus, Vicecomitibus, Baronibus, Justiciariis, Praepositis, Ministris, & omnibus Fidelibus suis, Salutem.
Sciatis Nos Concessisse & Confirmâsse imperpetuùm Deo, & Sanctae Mariae, & Ecclesiae Silvae Majoris, & Monachis ibidem Deo Servientibus, omnem Salvitatem & omnes Libertates, quas nostri Praedecessores, Duces Aquitaniae, & Pater meus Rex Anglorum, & Mater mea Regina, praedictae Ecclesiae Concesserunt, & Donationes illorum, qui suum Allodium illi Ecclesiae dederunt, sicut Ro. Geraldo, ejusdem Loci Primo Abbati, Traditum fuit & undique Disterminatum.
Concedimus etiam eidem Ecclesiae totam Justitiam & quicquid Duces Aquitaniae in Terrâ vel in Rebus eorum habere debeant, sicut etiam Praedecessores nostri, & Pater meus Rex Anglorum, & Regina Mater mea, Concesserunt; ita quòd Locus eorum, & Populus ibi habitans, ab omni Laicali Potestate sit absolutus, ut nemo ibi Comes, nec Vicecomes, nec Praepositus, nec Vicarius, nec Miles, nullaque prorsus Persona, quicquam Juris vel Advocationis sive Dominationis audeat exhibere, nec Violentiam cuilibet inferre, nec Telonium nec Vadimonium capere, non Judicium aut Justitiam justè vel injustè absquè assensu Abbatis & Conventûs ibi excercere, nullamque omninò Calumpniam agere; sed quicquid fuerit Corrigendum, ad Monachos vel ad quos ipsi voluerint referatur.
Quicumque autem illuc Fugiens pervenerit, nemo intra Terminos illius Salvitatis praesumat Illum Insectari.
In omnibus quoque, quaecumque Silvae Majoris Monachi in toto Ducatu Aquitaniae possident, Comitale Jus, & Justitiam ad Duces Aquitaniae pertinentem, Monachi imperpetuùm habeant; set & quaecumque huic Loco ex Comitali Feodo aliquis rationabiliter contulerit, Monachi illud semper allodialiter possideant.
Si quis verò Salvitatem Silvae Majoris aliquâ temeritate violaverit, Nongentos Solidos ipsi Ecclesiae persolvat.
Insuper etiam omnes Peregrini, & quicumque ad Orationem vel Mercatum, aut Rognati ab Abbate vel a Monachis, illuc venerint, sive sint Milites, sive Rustici, sive Mercatores, vel quilibet alii Homines, in totâ Viâ, eundo & redeundo, sint securi.
Concedimus etiam Loco Silvae Majoris Septimanale Mercatum, atque annualem Feriam in Festo Omnium Sanctorum, & Mercatoribus, illuc venientibus, per totam Terram nostram, Securitatem.
Praecipimus etiam Praepositis & Ministris nostris, ut ubicumque Res praedictae Ecclesiae fuerunt, illas pro Posse suo custodiant & defendant, ut nec illis Injuriam aliquam vel Violentiam inferant, neque ab aliquibus inferri permittant.
Set, ex hac perpetuâ Stabilitate, Concedimus Abbati Silvae Majoris, ut quocumque ad Curiam nostram venerit, &
quamdiu Nobiscum morari voluerit, omnes sibi suisque necessarios Sumptus ab Expensis nostris habeat.
Concedimus, insuper, praedictis Monachis, ut, singulis Annis, liceat eis per Garonnam Fluvium Navigio transvehere, quo libuerit, Decem Modios Salis, pro acquirenda Annona, caeterisque sibi Necessariis, absque omni Consuetudine.
Similiter eisdem Monachis Concedimus ut, si quando apud Burdegalam vel Boias, Sepias vel alios quoslibet Pisces emerint, nullam indè Consuetudinem reddant.
Praeterea Controversiam, quae inter Monachos Silvae Majoris & Bernardum de Scossa & Fratres ejus Guailadum & Robertum fuerat, sicut in praesentia Domini mei & Patris Henrici, inclitae recordationis, Regis Anglorum Ventilata fuit & Terminata, Nos Ratam Habemus & Confirmamus.
Similiter & Donationem, quam dedit Pater eorum, & Concessionem hujusmodi Donationis, quam ipsi postea, in praesentiâ Patris mei, praedictae Ecclesiae, de Nemoribus & Pascuis, fecerunt, sic ut in Privilegio ipsius continetur, Confirmamus.
Concedimus etiam & Confirmamus imperpetuùm eidem Monasterio Domum de Bello fonte, quam olim Canonici possidebant, qui semetipsos & Domum ipsam jam dicto Monasterio contulerunt; Volentes & Praecipientes ut Monachi saepedicti Monasterii supradictam Domum & Locum de Artolea & de Montelauri, cum omnibus Pertinentiis suis, cum concessa eis superiùs Libertate, Jure perpetuo inconcussè possideant.
Generaliter autem quaecumque praescripti Monasterii Fratres in toto Ducatu Aquitaniae nunc possident, vel in futurum, auctore Domino, poterunt adipisci, salva eis omni tempore & penitùs libera Imperpetuùm Concedimus & Confirmamus; Statuentes etiam ut nullus unquam Hominum vel Burgensium suorum ad alterius Judicium ab eis Appellare vel Clamare praesumat, nec ipsos Homines vel Burgenses Burdegalenses Cives, contra eorumdem Monachorum voluntatem, recipere audeant Judicandos; sed neque Burgenses praedictae Salvitatis aliquis ad Arma vel ad Expeditionem aliquam aliquatenus compellat.
Hujus Privilegii Testes sunt,
Geraldus Ancitanus Archiepiscopus, Ademarus Petragorensis,
Bertrandus Agennensis,
Et Guailardus Nasatensis,
Episcopi,
Stephanus Case Domini in Arm.
Guillielmus Brantosinensis,
Arnaldus Clariacensis,
Annitus Cadumensis,
Abbates,
Hel. de Cella Senescallus Gasconiae,
Henricus Filius Ducis Saxoniae,
Bernardus Comes de Armaniaco,
Bernardus Comes Neralmensis,
Gasco Braruensis,
Petrus Castellionensis,
Vicecomites,
W. Amanent de Fronciaco,
Arnaldus Guillielmi de Martiano,
Amaricus de la Bret,
Amalumus de Blanquafort,
Petrus de la Mota,
Axguelinus Guilli. de la Esparre,
Gaufridus de Pont,
Et Rainaldus Frater ejus,
Geraldus de Burgo,
Hel. Roil.
W. de Gordono,
Stephanus de Caumont,
Amaricus Sancii Frater ejus,
W. Raymundi de Paruis,
Bertramus Desmuel,
Gerardus Preboides de Montent,
Nicholaus Capellanus Domini Regis,
Milo Helemosinarius,
Robertus de Osavilla,
Et Rogerus Marescalci.
Datum apud Regulam Anno Regni nostri primo, per manum Johannis Lexoviensis Archidiaconi Vicecancellarii, Mense Februarii die tertio.
Quas quidem Literas Regias Patentes Nos, Senescallus Praelibatus, considerantes quòd Justa postulantibus non est denegandus Assensus, incontinenter ad Postulationem & Requestam praedicti Abbatis solempniter Publicavimus, &, Tenore Praesentium, Publicamus, ac per Clericum & Scribam Comunem Curiae nostrae, per Modum Publicari Vidimus seu Transsumpti, fieri fecimus & Mandavimus; Decernentes ut hujusmodi Publico Vidimus seu Transsumpto, tàm in Judicio, quàm extra, & alibi, in singulis agendis, tanta Fides adhibeatur, sicut & veris Originalibus antedictis, & quòd in omnibus & per omnia praesens Instrumentum Publicum Vidimus seu Trassumptum faciat plenam fidem; huicque praesenti Publico Vidimus seu Transsumpto Auctoritatem nostram ordinariam inter-
posuimus, ac Tenore Praesentium interponimus pariter & Decretum Judiciale, Sigillumque Officii nostri Senescalciae praedictae hiis Praesentibus duximus apponendum; salvo Jure Regio & quolibet alieno.
Datum Burdegaliae, sub Sigillo Officii nostri Seneschalciae praedictae, die Nonâ Mensis Aprilis, Anno ab Incarnatione Domini Millesimo, Quadringentesimo, Quadragesimo.
Yvo Corre.
Et hoc omnibus quorum interest Innotescimus per Praesentes.
In cujus &c.
Teste Rege apud Westmonasterium, vicesimo octavo die Junii. |
