Feb. 10. Ratification by James K. of Scotland of a treaty with the K. of England for a truce until Sept. 30, 1504, concluded at Atoun, Sept. 30, 1497. S. Andrew's.
O. xii. 673. H. iv. p. iv. 120. |
Fractatus facti apud Aytoun per Regem Scotorum Ratificatio.
An. 13. H. 7. Ex Autogr.
Jacobus, Dei Gratiâ, Rex Scotorum, Omnibus, ad quos praesentes Literae pervenerint, Salutem.
Inspeximus quaedam Appunctuamenta, Conventiones, Concordias, & Conclusiones bonae realis sincerae verae integrae & firmae Treugae & Guerrarum Abstinentiae, per Terram, Mare, Aquas dulces & ubique Locorum, inter Illustrem Dominum Petrum de Ayala Prothonotarium Apostolicum Serenissimorum Regis & Reginae Hispaniarum Ambassiatorem, nostrumque Commissarium specialem, pro Nobis, Regno, Terris, Patriis, Subditis & Vassallis sufficientem Auctoritatem a Nobis habentem, ex una Parte, & Circumspectum Virum Dominum Willielmum Warham Legum Doctorem Rotulorum Illustrissimi Principis Fratris & Consanguinei nostri Carissimi Henrici Regis Angliae in sua Cancellaria Custodem suumque Commissarium & Oratorem specialem, pro se, suisque Regnis, Terris, Patriis, Subditis & Vassallis, Auctoritate sufficienti ab eodem nostro Consanguineo munitum, ex Parte altera, hincinde Appunctuata, Conventa, Concordata & Conclusa, sub eo qui sequitur Tenore Verborum,
Universis & singulis, ad quos praesentes Literae pervenerint Nos,
Willielmus Warham Legum Doctor Serenissimi Regis Angliae & Franciae & Domini Hiberniae in Cancellaria sua Rorulorum Custos & ejusdem Serenissimi Regis Commissarius & ab eodem Domino Rege in hac parte sufficientem Commissionem habens,
Cujus quidem Commissionis Tenor inferius inseritur,
Et Petrus de Ayala Prothonotarius Serenissimorum Regis & Reginae Hispaniarum in Regnum Scotiae Ambassiator ac Serenissimi Scotorum Regis Commissarius specialis & ab eodem Rege Scotorum sufficientem ad Infrascripta Commissionem habens,
Cujus quidem Commissionis Tenor inferius inseritur,
Salutem.
Cùm nonnulla Capitula Treugarum & Guerrarum Abstinentiae inter Ambassiatores, Commissarios & Procuratores praefati Serenissimi Regis Angliae, ac inter Ambassiatores, Commissarios & Procuratores praefati Illustrissimi Regis Scotiae, inita concordata & conclusa sint sub eo qui sequitur Tenore Verbum,
Haec Indentura,
Facta apud Aytoun, ultimo Die Mensis Septembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo Septimo, inter Nos Ricardum Episcopum Dunolmensem Custodem Privati Sigilli Illustrissimi Domini Henrici Regis Angliae, Willielmum Warham Legum Doctorem Magistrum sive Custodem Rotulorum in Anglia, & Johannem Cartington Armigerum, Oratores, Ambassiatores & Commissarios Serenissimi Excellentissimique Principis Henrici Regis Angliae, &c. ex Parte una, & Reverendum in Christo Patrem Willielmum Episcopum Abirdonensem Custodem Secreti Sigilli Serenissimi Illustrissimique Principis Jacobi Regis Scotorum, Andream Forman Prothonotarium Apostolicum ac Priorem de Mayo, Patricium Hume de Fastcastell Militem, & Magistrum Ricardum Lausonn Clericum Generalem Justiciarium, Oratores, Ambassiatores & Commissarios praefati Regis Scotiae, ex Parte altera,
Inter quos, tanquam Media Persona, pro bono Pacis, interfuit illustris Dominus Petrus Ayala Prothonotarius Apostolicus ac Illustrissimorum Principum Regis & Reginae Hispaniarum Orator,
Testatur quòd Nos, Commissarii dicti Serenissimi Regis Angliae, cum praefatis Commissariis Regis Scotiae, ac ipsi Nobiscum, virtute & auctoritate Commissionum nostrarum, hincinde per Literas Patentes dictorum Regum Nobis atque Ipsis divisim factas (Quarum Tenores de verbo ad verbum inferiùs inseruntur) Appunctuavimus, Convenimus, Concordavimus & Conclusimus, Appunctuamus, Convenimus, Concordamus & Concludimus, Nos cum Ipsis, & Ipsi Nobiscum, Nominibus Principum praedictorum, in omnibus & per omnia, prout in sequentibus Articulis continetur,
Inprimis, inter Nos Commissarios praedictos Nominibus quibus supra Appunctuatum, Concordatum & Conclusum est quòd, inter Serenissimos Reges Angliae & Scotiae supradictos, eorum Hae-
redes & Successores, Regna, Patrias & Dominia Terras & Loca quaecunque eorumdem, Necnon Vassallos, Ligeos, Homines Subditosque suos quoscumque praesentes & futuros tàm Ecclesiasticos quàm Seculares, cujuscunque Gradûs, Praeeminentiae, Statûs aut Conditionis existant, sit Bona, Realis, Sincera, Vera & Firma Treuga & Guerrarum Abstinentia, per Terram, Mare, Aquas dulces & ubique Locorum, Inceptura ab Ortu Solis dicti ultimi Diei Mensis Septembris Anno Nonagesimo Septimo supradicto, Duratura per Septem Annos proximò & immediatè sequentes a Data Praesentium inclusivè numerandos, & usque ad Occasum Solis ultimi Diei dicti Anni Septimi plenariè complendi.
Item, Conventum, & Conclusum est quod, durantibus Treugis & Guerrarum Abstinentiis antedictis, Nullus dictorum Principum movebit, per Se, aut Subditos suos, aut per alios quoscunque moveri permittet, Guerram per Terram, Mare neque Aquas dulces adversus alium dictorum Principum Subditos aut Ligeos suos, nec dabit Auxilium, Consilium vel favorem ut hujusmodi Guerra moveatur vel excitetur.
Item, Conventum, & Conclusum est quòd Naves, Nautae, Mercatores & alii Subditi utriusque Principum praedictorum, per Terram, Mare & Aquas dulces Euntes, Conversantes, Navigantes, Naufragium passuri, & Permanentes, Tractentur, & Recipiantur prout melius Tractari & Recipi consueverunt in Temporibus aliarum Treugarum, priùs inter Angliae & Scotiae Regis & eorum Regna initarum & conclusarum; & praecipuè quòd Recipiantur & Tractentur, juxta vim, formam & effectum Tractatûs Treugarum conclusarum inter Illustrissimum Regem Edwardum Quartum nuper Angliae Regem & Jacobum Tertium Scotiae Regem, de Data Primo Die Mensis Junii, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Sexagesimo quarto.
Item, Conventum, & Conclusum est quòd omnes & singuli Malesactores, Depraedatores modo & formâ subsequentibus puniantur; viz. Notorii & Manifesti Homicidae per spatium viginti Dierum, proximò & immediatè sequentium Diem homicidii commissi, per Gardianos Marchiarum Carceribus mancipentur, in eisdemque per totum Tempus praedictum salvò & securè custodiantur: infra quod Tempus si dicti Homicidae vel eorum Amici, cum illo vel illis qui sunt veri Proximi de Sanguine occisi, super Morte dicti occisi non concordaverint, nec finalem Compositionem fecerint, tunc dicti Homicidae pro hujusmodi Homicidio ultimo Supplitio, post lapsum dictorum viginti Dierum, per Gardianos demandentur: si Fures famosi Latrones aut alii Malefactores, cum Furtis & aliis Maleficiis suis, recenter Capiantur & Deprehendantur, tunc Flagranti Facinore sic Deprehensi per Gardianos Marchiarum, ubi hujusmodi Furta ac Maleficia commissa sunt, sine ulteriore Juris Processu, Ultimo Supplicio, sive infra Regnum ubi Crimen commissum est, sive in aliquo Regno ubi Deprehendantur, dumtamen fiat Recens prosecutio post hujusmodi Malefactores, sine Dilatione quacunque demandentur; & caeteri Homines, praesentium Treugarum Violatores, punientur asperiùs eisdem formâ & modis quibus antiquitùs puniri consueverunt.
Item, Conventum, & Conclusum est quòd, si aliquis ex Subditis alterius Principum praedictorum quicquid Depraedatus fuerit seu Attemptaverit infra Marchiam aut Terram alterius Partis, & post Depraedationem hujusmodi seu Attemptatum fugiendo revertatur ad Marchiam & Terram illius Partis cujus est Subditus, Licebit illi, contra quem sic attemptaverit, in recenti vel infra sex Dies computandos a tempore Delicti sic attemptati vel commissi, auctoritate praesentis Ordinationis, absque aliis Literis vel Salvo Conductu, prosequi illum Malefactorem, & ipsum sic prosequendo intrare salvò & securè Marchias & Terram in quam idem Malefactor se contulerit; dummodo, quamcitò hujusmodi Marchiam sive Terram hac de Causa intraverit, adeat aliquem Virum bonae Famae & Opinionis illaesae, habitantem infra Marchiam quam sic intrat, & idem declaret Causam Introitûs sui (viz.) ad Prosequendum Depraedationem suam, describat & specificet quibus Bonis Catallis vel Rebus depraedatus vel spoliatus fuerit, ac insuper requiret eundem quòd, quamdiu hujusmodi Prosecutionem suam fecerit, secum eat ut super Factis suis, tempore dictae Prosecutionis, possit, cùm Requisitus fuerit super hoc, Testimonium perhibere veritati.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, si aliqui Traditores, Rebelles, Homicidae, Fures, Famosi Latrones, aut alii Malefactores, pro aliquo Crimine commisso aut committendo, pro aliquo Favore vel Auxilio, ad aliqua Regna, Patrias, Terras aut Dominia
alicujus Principis Principum Praedictorum fugerint aut convolaverint, neuter eorumdem Principum, Haeredum aut Successorum suorum hujusmodi Traditores, Homicidas, Fures, famosos Latrones aut alios Malefactores in sua Regna, Patrias, Terras & Dominia quovismodo Receptabit nec ab aliis receptari permittet, sed eos & eorum quemlibet a suis Regnis, Patriis, Terris & Dominiis praedictis, infra Viginti Dies proximò & immediatè sequentes posteaquam per Literas Principis vel ejus Custodis Marchiarum aut ipsius Locumtenentis eum vel eos Traditores, Rebelles, Homicidas, Fures, famosos Latrones aut alios Malefactores esse constiterit, Tradet & Deliberabit aut perpetuò Banniet & Expellet, aut Tradi & Deliberari aut Banniri & Expelli effectualiter mandabit, & neuter Principum praedictorum Consilium, Auxilium vel Favorem dabit quovismodo notoriis Rebellibus, Hostibus & Inimicis alterius ad nocendum alteri eorumdem, vel ipsorum Regnis, Dominiis, Terris aut Subditis; salvis Conductibus, per Principes praedictos aut eorum aliquem de praeterito concessis, virtute praesentis Articuli minimè revocatis, sed in suo Robore & effectu permanentibus.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, durantibus praesentibus Treugis, ut praemissum est, Castrum & Villa Berwici, cum antiquis Limitibus, & Inhabitantes & Incolae eorumdem sub eisdem Treugis & Guerrarum Abstinentia ac Bellorum Induciis stabunt & permanebunt toto tempore praedicto, ita quòd neque Serenissimus Rex Scotiae per se aut alios Subditorum Ligeorum aut Vasallorum suorum Guerram Insultum aut Obsidionem ipsis Locis aut Incolis eorumdem, neque Excellentissimus Rex Angliae per Se aut suos Inhabitantes Villam seu Castrum hujusmodi Guerram Insultum aut Obsidionem dicto Serenissimo Regi Scotiae suisve Ligeis Vasallis facere quovis modo pendente tempore Guerrarum praedictarum.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, si aliquis Ligeorum unius vel alterius Principum praedictorum reparaverit, aedificaverit, seu, ut vulgariter dicitur, imposuerit dictum le Fishgarth, aut rumpat vel destruat, pro non Attemptato reputabitur, & nichilominus alia Attemptata quaecunque reparabuntur, sic quòd Reparatio seu Destructio dicti le Fishgarth non impediet Reformationem aliorum Attemptatorum, nec introducet Ruptionem praesentium Treugarum.
Item, Conventum & Conclusum est quòd Fugitivi Angliae, qui devenerunt Ligei Regi Scotiae, debent ligari ex Parte Scotorum ad observandum Articulos praesentium Treugarum, & quòd Attemptata per eos super Subditos Regis Angliae debent eodem modo reformari quo reformabuntur Attemptata per originarios Subditos Regis Scotiae; idem per omnia observandum ex Parte Regis Angliae, si qui Scoti ante haec Tempora Ligei Regis Angliae devenerint quovismodo.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, si aliquis Subditus alicujus Principis Principum praedictorum, qui passus fuerit Rapinam vel Spolium a Subdito alterius eorumdem, propriâ Auctoritate suâ propter hoc Spoliationem Prisas vel Districtiones Personarum vel Bonorum fecerit, eo Ipso cadat a Causa sua, & nichilominus secundùm Delicti exigentiam puniatur.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, quamquam praesentes Guerrarum Abstinentiae captae & initae sint modis & formâ ut supra, attamen non dicentur nec reputabuntur omnino generales, nec Se extendunt ad Dominium de Lorne in Regno Scotiae, nec ad Insulam de Lundey in Regno Angliae, sed Dominium & insula praedicta intelligentur nullo modo in hiis Guerrarum Abstinentiis comprehensa.
Item, Conventum & Conclusum est quòd in praesentibus Treugis & Guerrarum Abstinentiis comprehendantur Amici, Confoederati & Alligati utriusque Principis, si comprehendi voluerint, & eorum Regna ac Dominia, & super hoc Animos suos declaraverint & idem desideraverint infra Sex Menses proximò ex nunc sequentes.
Et specialiter, pro Parte Regis Angliae,
Imperator,
Rex Romanorum,
Rex Karolus Franciae,
Reges Hispaniarum Portugaliae & Neapolis,
Austriae, Burgundiae, Venetiarum, Mediolani, Ferrariae, Sabaudiae, Duces,
Necnon Societas Mercatorum Hanzae Theutonicae.
Et pro parte Regis Scotiae,
Karolus Rex Franciae,
Jobannes Rex Daciae,
Rex Hispaniarum,
Rex Neapolis,
Rex Romanorum,
Archidux Austriae & Burgundiae,
Gildriae & Mediolani & de Cleif Duces,
Quibus Mensibus lapsis, si nulla Notificatio hujusmodi facta fuerit Regibus praedictis, dicti Cenfoederati non intelliguntur in hiis Treugis comprehensi,
Et si dicti Reges dictos Confoederatos, comprehendi volentes, ut praedicitur, sub dictis Treugis, comprehendere noluerunt, ex tunc dictae Treugae nullius Roboris censeantur vel Momenti.
Item, Conventum & Conclusum est quòd, si, eisdem Guerrarum Abstinentiis durantibus, aliquid contra easdem vel aliquam Partem earumdem per Terram sive per Mare fieri vel attemptari contingat, per hoc tamen Guerrarum praesentes Abstinentiae non erunt nec cenfebuntur Ruptae Infirmatae vel Adnullatae, sed nichilominus in suo Robore permanebunt, & Attemptata hujusmodi debitè Reformabuntur.
Item, Conventum & Conclusum est quòd utraque Partium praedictarum Publicari & Notificari faciet dictarum Guerrarum Abstinentias Subditis suis, in omnibus & singulis insignioribus Locis Marchiarum suarum, infra Octo Dies proximò sequentes post Datam Praesentium,
Et omnia alia, quae inter Nos, Nomine Principum praedictorum, fuerunt Communicata, super quibus concordari non potuimus, Nos praedicti Commissarii differemus ad Serenissimos Hispaniarum Regem & Reginam Determinanda, secundùm formam Compromissi Principum praedictorum supradicto Oratori & Ambassiatori dati & dandi.
Item, ad majorem & efficaciorem praesentium Articulorum Observationem, Conventum & Conclusum est quòd Venerabiles & Discreti Viri praesentis Tractatûs Conservatores nominentur & deputentur; viz.
Pro Parte Illustrissimi Regis Angliae,
Reverendi Patres,
Ricardus Dunolm.
Willielmus Carliolen.
Episcopi,
Ricardus Dominus de Nevill Miles,
Johannes Baro de Graystock,
Cristoforus Moresby Miles,
Et Johannes Cartington Armiger,
Pro Parte Regis Scotorum,
Reverendi Patres,
Willielmus Episcopus Abirdonensis,
Georgius Candidae Casae Episcopus,
Willielmus Dominus Borthvik,
Georgius Dominus Seyton,
Patricius Hume de Fastcastel Miles,
Et Magister Ricardus Lauson,
Qui quidem Deputati, ex utraque Parte supranominati, vel duo eorum, virtute praesentis Articuli, habeant plenam Potestatem ac omnimodam Jurisdictionem ad Reparandum Reformandum & Emendandum, ac Reparari Reformari & Emendari cogendum & compellendum omnia & singula Dampna & Attemptata Excessusque facta & perpetrata, facienda, perpetranda, sive per Capitaneos aut Locumtenentes, eorumdemque Deputatos Marchiarum praedictarum, sive per Subditos utriusque Principum praedictorum, si contra Tenorem praesentium Treugarum & Guerrarum Abstinentiarum aliquid Actum, Gestum vel Attemptatum erit, nec non ad Multandum & Puniendum Capitaneos ac Locatenentes, & eorum Deputatos praedictos, ac etiam ad Incarcerandum & ultimo Supplicio Demandandum omnes & singulos Malefactores secundùm Casûs & Delictorum Exigentias,
Qui quidem Deputati, vel duo eorum, per Principes praedictos aut eorum aliquem, sive per Marchiarum Gardianos, aut eorum Locatenentes, Jussi vel Requisiti, sine quacunque dilatione frustratoria, ad ea Loca se conferent in quibus melius & faciliùs hujusmodi Attemptationis Reparatio & Reformatio fieri possit.
Item, Conventum & Concordatum est quòd praesentes Conventiones & Conclusiones infra Duos Menses proximò sequentes post Datam Praesentium, per Literas Patentes utriusque Regum praedictorum, magnis Sigillis suis sigillatas, Confirmabuntur & Ratificabuntur; quas quidem Literas Ratificatorias & Confirmatorias, ut praemittitur sigillatas, Uterque Principum praedictorum, infra dictos Duos Menses, hincinde tradet & deliberabit, aut tradi & deliberari faciet & procurabit.
Sequuntur Tenores Commissionum.
Henricus, Dei gratiâ, Rex Angliae & Franciae & Dominus Hiberniae Omnibus, ad quos praesentes Literae pervenerint, Salutem.
Sciatis quòd Nos,
De Fidelitatibus, Industriis & providis Circumspectionibus, Dilectorum & Fidelium Consiliariorum nostrorum, Reverendi in Christo Patris Ricardi Episcopi Dunolmensis Custodis Privati sigilli nostri, Willielmi Warham Legum Doctoris ac Magistri sive Custodis Rotulorum nostrorum, & Johannis Cartington Armigeri, quamplurimùm confidentes,
Ipsos nostros veros & indubitatos Oratores, Commissarios, Procuratores, Deputatos, Legatos, & Nuncios speciales Fecimus, Assignavimus, & Constituimus per Praesentes,
Dantes & Concedentes eisdem plenariam Potestatem & Auctoritatem, ac Mandatum generale & speciale, pro Nobis & Nomine nostro, cum Illustrissimo Principe Consanguineo nostro Jacobo Scotorum Rege, seu ejus Oratoribus, Procuratoribus, Deputatis, & Nunciis sufficientem Potestatem & Auctoritatem ab eodem Consanguineo nostro ad hoc habentibus, tàm de & super vera, firma, reali, & perpetua Pace atque Concordia, quàm de & super Treugis & Guerrarum Abstinentiis, Ligis, Amicitiis, & Intelligentiis, & Confoederationibus imperpetuum, ad Vitam, seu ad minora Tempora, juxta eorum Discretiones, duraturis, ac de & super mutuo & amicabili Intercursu Mercium & Mercandisarum inter Nos & dictum Consanguineum nostrum, ac Regna, Terras, Dominia, Patrias, & Loca nostra atque sua, Subditos, Alligatos, Vassallos, Amicos, Confoederatos, & Adhaerentes nostros atque suos quoscumque, hincinde ineundis, percutiendis, pasciscendis, componendis, & habendis, ac Securitates, Cautiones, Promissa, Juramenta, Obligationes, & Literas Promittendi, Tradendi, & Deliberandi, ac Juramentum in Animam nostram Praestandi, necnon de & super omnibus & singulis Contentionibus, Quaestionibus Guerrarum, Querelis, Litibus, Attemptatis, & Demandis, unà cum suis Circumstantiis, Emergentibus, atque Connexis, quae inter Nos & praefatum Illustrissimum Principem, ac Regna, Terras, Dominia, Patrias, & Loca, Subditos, Vassallos, Alligatos, Confoederatos, & Adhaerentes nostros & suos praedictos, hinc inde pendere dinoscuntur, Tractandi, Communicandi, Conveniendi, Componendi, Concludendi, & Determinandi,
Novamque Dietam talibus Tempore & Loco, prout eis melius visum fuerit, & quatinus opus fuerit, Statuendi, Appunctuandi, & inibi de & super omnibus & singulis Praemissis & ab eis qualitercumque dependentibus Tractandi, Communicandi, Conveniendi, Concordandi, Appunctuandi, & finaliter Concludendi & Determinandi, cum Prorogatione Temporum, Dierum, & Locorum,
Praemissaque omnia & singula Firmandi, Roborandi, & Assecurandi, atque Juramentum in Animam nostram Praestandi,
Necnon de & super hujusmodi Appunctuatis & Conclusis, caeterisque omnibus & singulis, Praemissa qualitercumque concernentibus, quae cum praefato Consanguineo nostro, seu ejus Commissariis, Procuratoribus, Deputatis, Legatis, & Nunciis antedictis, Appunctuata, Concordata, & Conclusa fuerint, Literas validas & efficaces, pro Parte nostra, Tradendi & Deliberandi, Tradique per Nos nostroque Sigillo muniri & deliberari Promittendi, Literasque alias in hac parte validas & efficaces ex Parte nostra fieri Requirendi, Exigendi, Petendi, & Recipiendi,
Et generaliter omnia Praemissa & Praemissorum singula eaque qualitercumque concernentia Faciendi, Exercendi, Exequendi, & Expediendi, ita & eodem modo sicut Nos ipsi faceremus & facere possemus si in propriâ Personâ interessemus, etiam si talia sint quae Mandatum de se magis exigant speciale;
Promittentes, bonâ Fide & in Verbo Regio, omnia & singula quae per praefatos Oratores, Procuratores, Commissarios, Deputatos, Legatos, & Nuncios nostros praedictos Appunctuata, Promissa, Conventa, Concordata, & Conclusa fuerint in hac Parte Nos Rata, Grata, & Firma habituros & observaturos, & superinde Literas nostras Patentes Novas aut Confirmatorias, Ratificatorias, & Approbatorias in forma debita & auctentica, prout opus fuerit, daturos.
In cujus Rei Testimonium has Literas nostras fieri fecimus Patentes.
Teste meipso apud Westmonasterium, Quarto Die Mensis Julii, Anno Regni nostri Duodecimo.
Per ipsum Regem.
Jacobus, Dei gratiâ, Rex Scotorum, universis & singulis, ad quorum Notitias praesentes Literae pervenerint, Salutem.
Sciatis Nos,
De Fidelitatibus, Industriis, & providis Circumspectionibus, Dilectorum & Fidelium Consiliariorum nostrorum (viz.) Reverendi & Venerabilis in Christo Patris Willielmi Abirdonensis Episcopi nostri Secreti Sigilli Custodis, Andreae Forman Prothonotarii Apostolici ac Prioris de Mayo, Patricii Hume de Fastcastell Militis, Magistri Ricardi Lauson Cle-
rici Generalis nostrae Justiciariae quamplurimùm confidentes,
Ipsos & Duos eorum conjunctim nostros Commissarios, Deputatos, & Nuncios speciales, ex avisamento & deliberatione nostri Concilii Fecimus, Constituimus, Deputavimus, & Ordinavimus, ac, Tenore Praesentium, Facimus, Constituimus, Deputamus, & Ordinamus,
Dantes & Concedentes eisdem nostris Commissariis, Deputatis, & Nunciis, & Duobus eorum conjunctim, nostram plenariam Potestatem & Mandatum speciale Conveniendi cum Commissariis, Deputatis, & Nunciis Excellentissimi Principis Fratris & Consanguinei nostri Henrici Regis Angliae, sufficientem Potestatem ab eodem habentibus, apud aliquem Locum aptum & congruum, prout nostris & suis Commissariis expedire videbitur,
Ac de & super Treugis Induciis & Guerrarum Abstinentiis, tàm per Terram quàm per Mare, ad Tempus longum vel breve, & super Ligis, Amicitiis, & Confoederationibus, inter Nos & dictum Excellentissimum Principem Nostrique & ipsius Regna, Terras, Dominia, Ligeos, & Subditos hincinde Capiendis, Statuendis, & Firmandis, sub modis, formâ, & conditionibus, de quibus inter nostros & suos Commissarios conveniri & concordari poterit, Ineundis, Communicandi, Tractandi, & Appunctuandi,
Et insuper hujusmodi ac aliis & singulis, bonum Treugarum & Amicitiarum ac Confoederationum praedictarum & Observationem earumdem nostriq; Regni Rempublicam concernentibus, prout dictis nostris Commissariis meliûs expedire videbitur, Concordandi & finaliter Concludendi & Determinandi,
Caeteraque omnia & singula Faciendi, Gerendi, & Exercendi, & Expediendi quae in Praemissis & circa ea necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, etiamsi Mandatum exigant magis speciale quàm Praesentibus est expressum;
Promittentes, bonâ Fide & in Verbo Regio, Nos Ratum, Gratum, & Firmum ac Stabile habituros totum & quicquid per dictos nostros Commissarios aut Duos eorum conjunctim, Actum, Factum, Tractatum, Appunctuatum, Concordatum, Conclusumve fuerit in Praemissis, seu aliquo Praemissorum.
In cujus Rei Testimonium has Literas nostras sub Magno Sigillo nostro fieri fecimus Patentes, apud Edinburgh, Decimo septimo Die Mensis Septembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, & Regni nostri Decimo.
In quorum omnium & singulorum Praemissorum Testimonium huic Parti Indenturae, penes praefatum Illustrissimum Scotiae Regem Remansurae, Nos praefati, Ricardus, Willielmus, & Johannes, Commissarii dicti Principis Illustrissimi Henrici Angliae Regis Domini nostri Metuendissimi superiùs memorati, Sigilla nostra apposuimus in Ecclesia Parochiali de Aytonn Sancti Andreae Dioecesis, ultimo Die Mensis Septembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, Regnique dicti Metuendissimi Regis nostri Duodecimo.
Sciatis Nos Willielmum & Petrum, pro praefatis Potentissimis Angliae & Scotiae Regibus & eorum Nominibus, Convenisse, Concordâsse, & Conclusisse, & per Praesentes Convenire, Concordare, & Concludere ut sequitur.
Inprimis, Convenimus, Concordamus, & Concludimus quòd Capitulum, in praedicto Tractatu Treugarum & Guerrarum Abstinentiarum, per Septem Annos inter dictos Serenissimos Principes dumtaxat duraturarum, per Commissarios praefatorum Principum, ut praemittitur, initum & conclusum, ad Vitam utriusque Principis Principum praedictorum & eorum alterius diutius Viventis & ad unum Annum proximò post Obitum ultimi eorum Decedentis continetur, extendatur, & prorogetur,
Et Nos Commissarii praedicti praefatam Treugam Septennalem ac praefatum Terminum Septem Annorum ad Terminum Vitae utriusque Principis Principum praedictorum & eorum alterius diutius Viventis, & ad unum Annum post Obitum ultimi eorum Decedentis Continuamus, Extendimus, & Prorogamus.
Ita quòd ab hac Die inter dictos Principes, eorum Haeredes & Successores, Subditosque & Vasallos quoscunque, Regna, Patrias, Terras, & Dominia, tàm per Terram, quàm per Mare & Aquas dulces, in omnibus & per omnia, sicut in praedicto Tractatu continetur, sit bona, vera, integra, & sincera Pax, Liga, & Amicitia duratura ad Terminum Vitae utriusque Principis Principum praedictorum, & eorum alterius diutius Viventis, & ad unum Annum post Obitum ultimi eorum Decedentis.
Item, Nos Commissarii Principum praedictorum omnia & singula Capitula in dicto Tractatu Treugarum & Guerra-
rum Abstinentiarum & singula in eisdem, prout superius inseruntur, ad Terminum Vitae Principum praedictorum & eorum alterius diutiùs Viventis, & ad unum Annum post Obitum ultimi eorum Decedentis Continuamus, Extendimus, & Prorogamus, omniaque & singula Capitula Praemissa ad Terminum vitae utriusquae Principis Principum praedictorum & ad unum Annum post Mortem ultimi Decedentis plenum perfectum ac integrum Robur ac Efficaciam in omnibus & per omnia habere & sortiri per Praesentes Volumus, Convenimus, & Concludimus,
Item, Convenimus, Concordamus, & Concludimus quòd uterque Princeps Principum praedictorum tàm praesentem Tractatum quàm etiam Tractatum de Data dicti ultimi Diei Mensis Septembris, & omnia & singula in eisdem superiùs, ut praemittitur, contenta, infra Tres Menses, proximò sequentes post Datam Praesentium, per Literas suas Patentes, Magnis Sigillis suis sigillatas, & propriis Manibus suis signatas, de novo Inibit, Innovabit, Roborabit, Confirmabit, & Ratificabit; Quas quidem Literas Innovatorias, Roboratorias, Confirmatorias, & Ratificatorias, ut praemittitur, sigillatas & signatas, uterque Principum praedictorum infra dictos Tres Menses hincinde Tradet & Deliberabit, aut Tradi & Deliberari faciet & procurabit.
Item, Conventum & Conclusum est quòd Haeredes & Successores illius Principis Principum praedictorum, quem primum obire contigerit, post Mortem Principis sic, ut praemittitur, primo Decedentis, infra Tres Menses proximò & immediatè sequentes Obitum dicti Decedentis, Literas suas tàm Praesentium quàm omnium & singulorum Capitulorum in Tractatu praedicto & de Data praedicta comprehensorum conclusorum Ratificatorias ac Confirmatorias, ac Magno Sigillo suo sigillatas alteri eorumdem Principum Haeredibus & Successoribus suis Tradent & Deliberabunt, Tradive & Deliberari facient.
Sequuntur Tenores Commissionum,
Henricus, Dei gratiâ, Rex Angliae & Franciae, & Dominus Hiberniae, omnibus, ad quos praesentes Literae pervenerint, Salutem.
Sciatis quòd Nos,
De Fidelitate, Industriâ, & providâ Circumspectione, Dilecti & Fidelis Consiliarii nostri Magistri Willielmi Warham Legum Doctoris sive Clerici Rotulorum in Cancellaria nostra pleniùs confidentes,
Ipsum nostrum verum & indubitatum in hac parte Commissarium specialem Facimus & Constituimus per Praesentes,
Dantes & Concedentes eidem Potestatem & Auctoritatem, pro Nobis & Nomine nostro, cum Illustri Domino & Domino Petro de Ayala, Prothonotario Apostolico, Serenissimorum Regis & Reginae Hispaniarum in Regnum Scotiae Ambassiatore, ac Jacobi Serenissimi Regis Scotorum Carissimi Consanguinei nostri in hac Parte Commissario, & ab eodem Serenissimo Scotorum Rege sufficiens Mandatum ac Potestatem habente, de & super omnibus & singulis Capitulis Treugarum & Guerrarum Abstinentiis, per Commissarios nostros & Commissarios dicti Consanguinei nostri inter Nos & dictum Consanguineum nostrum, de Data apud Aytonn, ultimo Die Mensis Septembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, initis & conclusis, Communicandi & Tractandi, necnon illum Articulum, in Treugis praedictis, de Data praedicta, ad Septem Annos proximò & immediatè sequentes se dumtaxat extendentem, ac etiam omnia alia & singula Capitula dicti Tractatûs, pro Nobis & Nomine nostro, cum dicto Domino nostro ad Vitam nostram & praefati Consanguinei nostri ac alterius nostrûm diutiùs Viventis, & ad unum Annum post Obitum ultimi Decedentis Continuandi, Extendendi, & Prorogandi,
Promittentes Nos, Ratum, Gratum, & Firmum, & Stabile habituros totum & quicquid quod per praedictum Magistrum Willielmum Commissarium in Praemissis, & circa ea facta ac gesta erunt.
In cujus Rei Testimonium has Literas nostras fieri fecimus Patentes.
Teste meipso apud Westmonasterium, Primo Die Decembris, Anno Regni nostri Tertio decimo.
Jacobus, Dei gratiâ, Rex Scotorum, universis & singulis, ad quorum Notitias praesentes Literae pervenerint, Salutem.
Cùm dudùm, contemplatione, favore, & intuitu Altissimorum Principum Regis & Reginae Hispaniarum, mediantibusque ingenti Diligentiâ, Sedulitate, Laboribus, & providâ Circumspectione & Industriâ Magnifici & Nobilis Viri Domini Petri de Ayala Prothonotarii Apostolici eorum Ambassiatoris, Treugae Guerrarum Abstinentiae inter Nos & Excellentissimum Principem Fratrem &
Consanguineum nostrum Henricum Angliae Regem per nostros & suos Commissarios & dictum Dominum Petrum, easdem ad effectum Solicitantem, & Se utrique Parti fideliter & aequè gerentem, initae, tractatae, & conclusae existunt,
In quarum Treugarum Tractatu & Conclusione nonnulla, super quibus Nostri & dicti Excellentissimi Regis Angliae Commissarii concordari non potuerunt, praefatis Serenissimis Hispaniarum Regi & Reginae, per Eos ad eorum Libitum & Voluntatem Declaranda & Determidanda, & nonnulla etiam alia dicto Domino Prothonotario & Ambassiatori eorum Nomine, per eum etiam Declaranda & Determinanda, praedicti Commissarii hinc inde remiserunt,
Quae, ut intelligimus, non omnia dicti Serenissimi Principes nec dictus Prothonotarius Declarârunt nec Determinârunt, ad quorum igitur Determinationem, Declarationem per Praesentes Nos contentos esse, ut ea omnia, quae Nostri & dicti Excellentissimi Regis Angliae Commissarii in Manibus Serenissimorum Principum Regis & Reginae Hispaniarum, & ad eorum Determinationem remiserunt, per suas Majestates & ad eorum Voluntatem & Arbitrium Determinentur,
Necnon, quia altâ mente conspeximus praefatum Dominum Prothonotarium & Ambassiatorem circa Praemissa & alia, ad Pacem & Concordiam inter Nos & dictum Excellentissimum Angliae Regem habendas, quàm accuratè laborâsse & continuè laborare, declaramus ob id per Praesentes Nobis placere & Nos contentos esse, ut, cùm ipse apud eundem Excellentissimum Principem Angliae Regem devenerit, si sibi ad Nostri & ipsius Angliae Regis aut utriusque nostrûm Regnorum Bonum & Utilitatem oportere & expedire videbitur, contemplatione & intuitu praedictorum Principum Regis & Reginae Hispaniarum, possit & valeat declarare & determinare nonnullas Differentias ad eosdem Serenissimos Principes per Nostros & dicti Excellentissimi Principis Angliae Regis Commissarios remissas,
Et similiter prorogare Terminum Treugarum initarum ad plures Annos aut ad Vitam, sicuti sibi Domino Prothonotario & Ambassiatori meliûs expedire videbitur,
Et Reliqua, quae per eum Determinata non fuerint, ad Arbitrium & Determinationem praedictorum Principum Regis & Reginae Hispaniarum remaneant;
Promittentes Nos Ratum, Gratum, Firmum, & Stabile habituros totum & quicquid dicti Altissimi Hispaniarum Rex & Regina aut eorum Ambassiator praedictus in Praemissis & circa ea duxerint seu duxerit faciendum.
In cujus Rei Testimonium has Literas nostras sub Magno Sigillo nostro praedicto Domino Petro Ambassiatori Principum praedictorum fieri jussimus Patentes, apud Opidum nostrum Edinburgi, Quarto Die Mensis Octobris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, & Regni nostri Decimo.
In quorum omnium & singulorum Fidem & Testimonium ego praedictus Willielmus Warham Serenissimi Angliae Regis, ut praemittitur, Commissarius Praesentibus Sigillum meum apposui ac Signo meo Manuali subsignavi.
Dat. London. in Hospitio vocato la Horne in Gracious Strete, Quinto Die Decembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, & Anno Regni dicti Serenissimi Regis Angliae Tertio decimo.
Nos autem Jacobus Scotorum Rex antedictus omnia supradicta Capitula, Appunctuamenta, Conventiones, Concordias, & Conclusiones Ore Regio Inimus, Innovamus, Roboramus, Ratificamus, necnon Tenore Praesentium Confirmamus;
Promittentes, bonâ Fide & in Verbo Regio, quòd Nos ea omnia & singula, quantum ad Nos attinet, realiter & cum effectu observabimus & exequemur, ac exequi & observari faciemus, juxta vim, formam, & effectum eorumdem.
In quorum omnium & singulorum Fidem & Testimonium has Literas nostras Patentes, Manu nostrâ subscriptas, Magni Sigilli nostri appensione fecimus communiri.
Datum apud Sanctum Andream, Decimo Die Mensis Februarii, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, & Regni nostri Decimo.
James Rex.
Sub Sigillo Magno Cerae albae a duplici cauda Pergamenae pendente. |
June 24. The K. renews with Lewis K. of France his treaties with Charles K. of France, deceased. Westm.
O. xii. 681. H. v. p. iv. 123. |
De Conventionibus, cum nuper Carolo Franciae Appunctuatis, cum Ludovico, Principe moderno, Renovandis.
An. 13. H. 7. Franc. 13. H. 7. m. 2.
Rex omnibus, ad quos &c. Salutem.
Cùm inter Nostros & Illustrissimi Principis Fratris & Consanguinei nostri, recolendae memoriae, Regis Caroli Franciae Defuncti Ambassiatores & Oratores quaedam Pax, Unio, Confoederatio, & Amicitia, pro Nobis & Nominibus nostris, atque pro Regnis, Terris, Dominiis, Patriis, Subditis, & Vassallis nostris & suis, apud Stapulas supra Mare, Die Tertiâ Mensis Novembris, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo secundo, sub certis modo & forma, advisata, facta furit, & conclusa,
Ac depost, eodem Anno supradicto, per Nos antedictos Principes, per Literas nostras Patentes, Magnis Sigillis nostris ac Manuum nostrarum Subscriptionibus hincinde munitas, ac Juramentis in Animas nostras utrimque praestitis Ratificatas, Approbatas, & Confirmatas,
Cumque etiam praedicti Ambassiatores & Oratores ipsius nuper Regis Karoli, ob certas, imminentes, rationabiles, & probabiles Causas, per quoddam Scriptum Obligatorium, Sigillo & Manu suis signatum & munitum, Datum apud praedictas Stapulas supra Mare, dicto Tertio Die Novembris, & per ipsum Regem Karolum Die Sextadecimâ praedicti Mensis Novembris Anno supradicto per Literas suas Patentes, Manu suâ propriâ signatas, ac Magno Sigillo suo munitas, similiter Ratificatas, Confirmatas, & Approbatas, obligârunt praefatum nuper Regem Karolum, Haeredes & Successores suos, ad certos Terminos & Locum, in ipsis Literis specificatos, solvere Nobis & Haeredibus nostris certam Pecuniarum Summam in ipso Scripto Obligatorio designatam,
Cumque praeterea, pro securiori Firmitate & Observatione Pacis seu Amicitiae, inter Nos & antedictum Consanguineum nostrum nuper Regem Karolum, nostros atque suos Haeredes & Successores, factae & conclusae, ultra Articulos in Tractatu dictae Pacis specificatos, Conventum fuerit & Concordatum quòd, dictis Amicitiis durantibus, neuter Nostrûm dictorum Regum seu Haeredum nostrorum aliquibus Rebellibus sive Proditoribus, seu Rebelli sive Proditori alterius Nostrûm, qui in aliquem Locum Obedientiae alterius Nostrûm declinarent sive declinaret, quoquo modo daret seu praestaret Auxilium, Consilium, Favorem, Subsidium, aut Assistentiam adversus alterum Nostrûm praedictorum Regum,
Quodque Successor Regis Praemorientis dictam Amicitiam & Pacem infra certum Terminum a Die Obitûs sui Praedecessoris tenebitur per suas Literas, Magno Sigillo suo sigillatas, Ratificare & Confirmare, dictamque Ratificationem & Confirmationem Regi Superstiti Notificare Transmittere & Deliberare, sicuti in Literis Patentibus nostrûm praefatorum Regum, Manibus & Sigillis nostris consignatis & subscriptis, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo secundo, pleniùs liquet & continetur,
Insuper, ad obviandum Latrociniis Piraticis, inter Subditos utriusque Nostrûm, in Foederum Praejudicium, retroactis temporibus, per Mare & Terram hincinde perpetratis, atque ad prospiciendum futuris & debitam Ablatorum Restitutionem consequendam, quaedam alia Capitula Provisiones & Articuli inter nostros & praefati Consanguinei nostri, recolendae memoriae, Regis Karoli Ambassiatores sive Oratores Boloniae, Vicesimâ quartâ Die Mensis Maii, Anno Domini Millesimo, Quadringentesimo, Nonagesimo septimo, advisata, concepta, & concordata fuerunt, quae etiam postea per Literas Patentes utriusque Nostrûm Confirmationis Robur acceperunt,
Et quia Illustrissimus & Serenissimus Frater & Consanguineus noster Rex Lodouvicus, Franciae Princeps modernus, ad hujusmodi Pacem, Unionem, sive Amicitiam, inter Nos, ac Regna, Terras, Patrias, Dominia, Subditos, & Vassallos utriusque Nostrûm, Continuandam, Intertenendam, Observandam, & Confirmandam suos jampridem ad nos miserit Oratores & Ambassiatores,
Nos igitur,
Qui Pacis Vires novimus & quantum vera Pax & Amicitia Regnis, Civitatibus, ac Patriis profuerit,
Et pro viribus cogitare & facere decrevimus, quae ad Pacem cum Vicinis, & praesertim Christianae Religionis Principibus, fovendam attinere videntur, maximè cum ipso praedicto Consangui-
neo nostro Lodouvico, cum quo proximiori Cognationis necessitudine conjuncti sumus,
De Fidelitatibus & providis Circumspectionibus, Dilectorum & Fidelium Consiliariorum nostrorum, Caroli Somerseth unius Militum & Confratrum Ordinis nostri Garterii Camerarii nostri, & Thomae Routhale Decretorum Doctoris Sedis Apostolicae Prothonotarii Capellani nostri, quamplurimùm confidentes,
Ipsos nostros veros & indubitatos Legatos, Procuratores, Oratores, Nuncios, Commissarios, & Deputatos speciales Assignamus, Facimus, Constituimus, Ordinamus, & Deputamus per Praesentes,
Dantes & Concedentes eisdem plenam, Tenore Praesentium, Potestatem & Auctoritatem, ac Mandatum generale & speciale, pro Nobis & Nomine nostro, cum praefato Illustrissimo Principe Fratre & Consanguineo nostro, seu ejus Legato, Oratore, Procuratore, Deputato, & Nuncio, Legatis, Oratoribus, Procuratoribus, Commissariis, Deputatis, aut Nunciis, sufficientem Potestatem,Auctoritatem, ac Mandatum a praefato Illustrissimo Principe Lodouvico ad hoc habente vel habentibus, Conveniendi, Communicandi, Tractandi, & ab eisdem Petendi, Exigendi, Requirendi, & Recipiendi Literas Approbatorias & Confirmatorias, Magno Sigillo ac Manu ipsius nunc Regis Consanguinei nostri Franciae sigillatas & munitas, tàm de & super praedictâ Pace, Unione, Confoederatione, sive Amicitiâ inter Nos & praedictum nuper Regem Karolum advisatâ, factâ, & conclusâ, ac Juramentum ipsius Consanguinei nostri, pro firma & inviolabili Conservatione & Observantia Pacis, Unionis, Confoederationis, sive Amicitiae antedictae, ac omnium & singulorum Dependentium ab eadem, juxta vim, formam, & effectum Literarum inter Nos & dictum Karolum Consanguineum nostrum superinde factarum, Novas insuper atque consimilis Tenoris Literas Obligatorias super hujusmodi Pecuniarum Summis, Nobis Haeredibus & Successoribus nostris per ipsum nuper Regem Karolum Consanguineum nostrum debitis & modò a retro existentibus & nondum solutis, cum omnibus & singulis Cautionibus, Securitatibus, ac Submissionibus, in forma Obligationis Camerae Apostolicae, nobis per eundem Consanguineum Karolum, pro Complemento & fideli Observantia earumdem, factis, traditis, & deliberatis, quàm etiam alias Literas Confirmatorias praedicti Articuli de Rebellibus & Proditoribus ab alterutro nostrûm dictorum Principum non Recipiendis, unà cum aliis Clausulis & Provisionibus, prout eisdem Commissariis nostris & suis oportunum visum fuerit, addendis, necnon quòd omnia & singula Articuli & Capitula, pro Reformatione Piratarum, Spoliationum, Depraedationum, & aliarum Enormitatum supra Mare factarum, apud Boloniam novissimè concepta & conclusa, de novo Confirmentur ac debitè Executioni demandentur, quodque alia Nova Capitula & Articuli, prout eis visum fuerit oportunum, pro ulteriori & meliori Reformatione Praemissorum, de Novo superinde Conveniendi, Componendi, & Concludendi,
Universaque & singula, quae inter Nos Principes praedictos nostrosque & dicti Fratris nostri & Consanguinei Regis Moderni Commissarios, Procuratores, & Oratores conventa, conclusa, concordata, pacta, sive transacta fuerint, per Fidei interpositionem & Juramenti in Animam nostram praestationem, ac aliis Viis, Modis, & Mediis prout eis meliùs visum fuerit Roborandi & Assecurandi,
Ac etiam a praefato Principe Lodouvico, ejusve Legatis, Procuratoribus, Oratoribus, Nunciis, sive Deputatis sufficienti Auctoritate fulsitis, quodcumque Juramentum licitum, in Animam ejusdem Principis praestandum, Nomine nostro Exigendi, Petendi, & Recipiendi,
Ac de & super omnibus & singulis Praemissis & Dependentiis ab eisdem omnes & omnimodas Securitates, Cautiones, Promissa, ac Literas sigillatas Nomine nostro, Haeredum & Successorum nostrorum, Concedendi, Faciendi, Liberandi, & Tradendi, consimiliaque Cautiones, Promissa, Obligationes, ac Literas validas & efficaces ab eodem Consanguineo nostro, seu ejus Legatis, Procuratoribus, Oratoribus, Nunciis, sive Deputatis, Petendi, Exigendi, & Recipiendi,
Caeteraque omnia & singula, quae in Praemissis seu circa ea necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, Faciendi, Expediendi, & Perimplendi, ac debitè Executioni Demandandi, etiam si majora sint & Mandatum de se magis exigant speciale, & quae Nosmetipsi faceremus seu facere possemus si personaliter interessemus;
Promittentes, bonâ Fide &c.
In cujus &c.
Teste Rege apud Westmonasterium, vicesimo quarto die Junii. |
